Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Anne-Babaların Kaygı Durumlarına Göre Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi

ÖZETBu araştırmada, özel gereksinimli çocuğa sahip anne babaların bazı değişkenlere ve kaygı durumlarına göre umutsuzluk düzeyleri incelenmiştir. Veriler, 2015 yılı içerisinde, Burdur ilinde ikamet edip ulaşılabilen 351 anne-babadan alınmıştır. Verilerin analizinde bağımsız değişkenlerle bağımlı değişkenlerin ilişkisi için F testi ve t testi yapılmıştır. Çıkan farklılığın kaynağına ilişkin Sceheffe Testi uygulanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak özel gereksinimli çocuğu olan anne babaların kaygı durumları Durumluk-Sürekli Kaygı Ölçeği TX-1 ve TX-2 (Öner ve Le Compte, 1983), umutsuzluk düzeyleri Beck Umutsuzluk Ölçeği (Seber 1991) kullanılarak belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, araştırmaya katılan ailelerin gelecekle ilgili duygular, beklentiler ve umutsuzluk puan ortalamalarının, yaş değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı, motivasyon kaybı puan ortalamalarının ise anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Herhangi bir işte çalışan ailelerin durumluk kaygı puan ortalamaları, çalışmayanlara göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Araştırmada, durumluk ve sürekli kaygı durumunun; gelecekle ilgili duygular, motivasyon kaybı, beklentiler ve umutsuzluk üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Durumluk ve sürekli kaygı, birlikte ele alındığında; gelecekle ilgili duyguların %15’ini, motivasyon kaybının %17’sini, beklentilerin %23’ünü ve umutsuzluğun %27’sini açıkladığı belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre kaygı ile umutsuzluk arasında güçlü bir ilişkinin olduğu söylenebilir.Anahtar Kelime: Anne Baba, Kaygı, Umutsuzluk