Hvernig ber að skilja sjálfræði?

Á undanförnum áratugum hafa mannréttindi og jafn réttur allra hópa til þeirra gæða sem samfélagið hefur upp á að bjóða öðlast æ þýðingarmeiri sess. Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks er dæmi um þessa þróun. Fullorðið fólk með fötlun þarf oft að glíma við þá staðalímynd að það sé „eilíf börn“ sem neita megi um þátttöku í samfélaginu. Er samningurinn einmitt settur fram til að styrkja fólk í þeirri baráttu. Sjálfræði er eitt þeirra siðferðilegu gilda sem samningurinn byggist á. Við lögfestingu samningsins á Íslandi þarf að útfæra sjálfræði fatlaðs fólks í íslenskum lögum. Við þá vinnu er mikilvægt að skilningur á hugtakinu sé skýr. Í þessari grein verða ólíkar skilgreiningar á sjálfræðishugtakinu skoðaðar til að fá dýpri mynd af merkingu þess. Skoðað verður hvernig sjálfræði birtist í Samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks og hver ætla megi að sé merking hugtaksins í samningnum. Markmið greiningarinnar er jafnframt að sjá hvernig hugmyndin um sjálfræði nýtist sem best í umræðu um mannréttindi og jafnrétti jaðarhópa í samfélaginu