Við kýldum á það : upplifun háskólakennara á því að kenna í fjarnámi í fyrsta sinn : hindranir og hvatning

Vorið 2008 var ákveðið innan mannfræðiskorar Háskóla Íslands að bjóða fjarnemum aðgang að námskeiðum sem einungis staðnemar sóttu áður. Þá um haustið var farið af stað með slíkt fjarkennsluform. Markmið rannsóknarinnar var að rannsaka og greina hvernig háskólakennarar takast á við nýtt kennsluform þegar þeir þurfa að kenna námskeið sín með nýjum áherslum þar sem nálgast þarf fjarnemendur með hjálp upplýsingatækni. Rannsóknarspurningarnar sem lágu til grundvallar voru: Hvernig upplifa háskólakennarar það að kenna í breyttu vinnuumhverfi þar sem þeir þurfa að fjarkenna og nota upplýsingatækni í þeim tilgangi? Hvaða erfiðleika glíma þeir við í kennslu og hvað auðveldar þeim að yfirstíga hindranir við þessar breyttu aðstæður? Hvaða áhrif hefur stoðþjónusta, tæknileg og kennslufræðileg, á kennslu og upplifun kennara? Notuð var eigindleg rannsóknaraðferð. Gagna var aflað með tíu viðtölum við þrjá kennara og verkefnastjóra mannfræðiskorar. Einnig lágu til grundvallar heimasíður námskeiða viðkomandi kennara til glöggvunar á umfangi námskeiða og notkun upplýsingatækni. Þá eru bókanir í fundargerðum skorarinnar frá þessum tíma skoðaðar og bornar saman við orð viðmælenda um hvernig ákvarðanir eru teknar. Niðurstöður sýna að undirbúa þarf jarðveginn vel innan stofnunar þegar tekin er ákvörðun um jafn stórar breytingar á kennsluháttum og hér var um að ræða. Allir sem taka þátt í kennslunni þurfa að vera með í að móta stefnuna og undirbúa kennsluna. Umbuna þarf fyrir aukna vinnu sem fylgir og veita meiri kennslufræði- og tæknilegan stuðning við kennara í upphafi. Það sem hvetur kennara áfram í frumkvöðlastarfi sem þessu er fyrst og fremst innri hvöt; áhugi kennara á að takast á við nýtt kennsluform og að nýta tæknina meira en þeir hafa áður gert þrátt fyrir aukið vinnuálag og litla umbun. Þá hvetur áskorun sem þessi, að kenna í fyrsta sinn í fjarnámi, til að kennarar vinni meira saman til að ná settu marki. Rannsókn þessi er liður í að efla rannsóknir á sviði fjarkennslu hér á landi og þá sérstaklega í Háskóla Íslands þar sem ekki hefur verið mikið um slíkar rannslóknir. Þá er von mín að hún verði innlegg í umræðuna um stöðu kennara þegar kemur að því að innleiða fjarkennslu í háskólu