Friðhelgi einkalífs barna með hliðsjón af tjáningarfresli foreldra og fjölmiðlarétti

Í 71. gr. stjórnarskrár lýðveldisins Íslands nr. 33/1944 segir að allir skuli njóta friðhelgi einkalífs, heimilis og fjölskyldu. Með orðinu „allir“ er ljóst að átt er við sérhvern einstakling og börn eru að sjálfsögðu þar með talin. Lengi hefur verið talið tilefni til að veita friðhelgi einkalífs manna sérstaka réttarvernd en ákvæði þess efnis hefur verið í íslenskri löggjöf allt frá setningu fyrstu stjórnarskrár Íslands árið 1874. Með breyttu fjölmiðlaumhverfi og aukinni tæknivæðingu hefur þörfin farið vaxandi. Hafa skal í huga að 71. gr. stjórnarskrárinnar felur ekki eingöngu í sér boð um að einkalíf manna skuli njóta verndar heldur einnig að löggjafanum beri að setja reglur sem tryggja einstaklingum þá vernd sem ákvæðið mælir fyrir um. Möguleikar barna til þess að standa vörð um mannréttindi sín eru eðli máls samkvæmt frábrugðnir möguleikum fullorðinna. Þótti höfundi tilefni til að kanna hver réttarstaða barna er þegar foreldrar greina frá persónulegum málefnum þeirra í fjölmiðlum og hvort börnum sé nægilega tryggður réttur til friðhelgi einkalífs samkvæmt íslenskum lögum. Þetta álitaefni verður skoðað annars vegar með tilliti til friðhelgi einkalífs barna og hins vegar með hliðsjón af tjáningarfrelsi foreldra. Ástæða þess að friðhelgi einkalífs barna gagnvart tjáningarfrelsi foreldra verður kannað sérstaklega er sú að foreldrar búa yfir persónuupplýsingum um börn sín og það varðar augljóslega hagsmuni barnsins hvernig farið er með slíkar upplýsingar. Í því skyni að varpa ljósi á hlutverk og ábyrgð fjölmiðla í þessu samhengi verður fjallað um fjölmiðlalög nr. 38/2011, lög um persónuvernd og meðferð persónuupplýsinga nr. 77/2000 og siðareglur Blaðamannafélags Íslands