Trúnaðarskylda lögmanna

Samningar eru stór hluti af viðskiptalífinu, og væri það varla gangandi án þeirra. Hægt er að semja um margt, og til eru margar gerðir af samningum, s.s. kaupsamningar, leigusamningar, vinnusamningar o.fl. Við gerð samnings þarf að huga að fleiru en bara hverjar séu meginskyldur aðila og aðalefni samningsins, heldur þarf einnig að huga að öðrum skyldum sem bætast við meginskylduna, og eru það svokallaðar aukaskyldur. Á aðilum í gagnkvæmum skuldasamböndum hvíla því tvenns konar skyldur, þ.e. aðalskyldur og aukaskyldur. Aðalskylda er það sem samningur gengur út á hverju sinni og er í raun þungamiðja hans. Aðalskylda launþega í vinnusamningi er t.d. að inna vinnuframlagið af hendi og aðalskylda vinnuveitandans er þá að greiða vinnulaunin. Aukaskyldur eru þær skyldur sem leiða beint af aðalskyldunni, t.d. þegar samið er um í ráðningarsamningi að aðili haldi trúnaði eða hefji ekki samkeppni eftir að starfi hans lýkur hjá vinnuveitanda. Sú aukaskylda sem er hvað mikilvægust og hvílir á samningsaðilum er skyldan um gagnkvæma tillitssemi og trúnað, einnig nefnd tillitsskyldan eða trúnaðarskyldan, en hér eftir verður notast við heitið trúnaðarskylda. Í henni felst að aðili gagnkvæms samnings eigi að koma fram af tillitssemi og sanngirni gagnvart viðsemjanda sínum, og þar sem um gagnkvæma skyldu er að ræða, hvílir hún á báðum samningsaðilum. Hún á ekki að íþyngja öðrum aðila meira en hinum, og hún gerir ráð fyrir því að samningsaðilar láti ekki eigin hagsmuni ráða athöfnum eða athafnaleysi sínu, heldur að þeir taki tillit til hagsmuna viðsemjandans innan hæfilegra marka. Í þessari ritgerð verður aðallega fjallað um trúnaðarskyldu lögmanna út frá þessari meginaukaskyldu. Í öðrum kafla verður stuttlega fjallað um aðal- og aukaskyldur og hvar aukaskyldur er almennt að finna. Í þriðja kafla er síðan farið ágætlega yfir trúnaðarskylduna sem gildir milli aðila í gagnkvæmum samningssamböndum og fjallað um hvernig trúnaðarskyldan kemur fram áður en samningur kemst (formlega) á, á meðan samningur er í gildi og eftir að samningssambandi lýkur. Í fjórða kafla er svo komið að umfjöllun um trúnaðarskyldu lögmanna almennt, hver tilgangur hennar er, farið verður í inntak skyldunnar og hverjar takmarkanir hennar eru og í lokin verður farið yfir nokkra nýlega dóma