Ungt fólk í skuldum. Viðskiptavinir Ráðgjafarstofu um fjármál heimilanna 2005-2006

Rannsókn á skuldaerfiðleikum ungs fólks á aldrinum 21-30 ára sem leitaði til Ráðgjafarstofunnar um fjármál árin 2005 og 2006 var unnin í samráði við Ráðgjafarstofuna. Alls voru þetta 329 einstaklingar samanlagt bæði árin. Rannsóknargögn voru í formi útfylltra umsókna viðskiptavina Ráðgjafarstofunnar. Meirihluti viðskiptavina bjó í eigin húsnæði eða leigði húsnæði. Samhliða hækkun á fasteignum rauk verð á leigumarkaði upp en húsaleigubætur stóðu samt sem áður í stað. Húsaleigubætur hækkuðu ekki í 8 ár; frá árinu 2000 til 2008 en bæturnar eru mjög mikil búbót fyrir efnalítið fólk. Einstæðar mæður og einhleypir karlmenn voru meðal þeirra samfélagshópa sem leituðu einna mest eftir fjárhagslegri ráðgjöf en auk þess voru þessir tveir hópar stór hluti þeirra sem þáðu fjárhagsaðstoð hjá Reykjavíkurborg sem og öðrum sveitarfélögum á sama tíma. Það sem þessir tilteknu hópar áttu sameiginlegt var að þeir sáu einir um rekstur heimilis. Vankunnátta og offjárfesting virtist oft vera aðalástæða þess að ungt fólk lenti í greiðsluerfiðleikum. Það gæti rennt stoðum undir mikilvægi þess að efla fjármálafræðslu hér á landi og jafnvel innleiða í skóla sem skyldunámsgrein. Vekja þarf almenning til vitundar um kosti slíkrar fræðslu þar sem að fjárhagsáhyggjur koma fram í skertum lífsgæðum einstaklinga. Veikindi voru einnig algeng ástæða greiðsluörðugleika og geta slíkar áhyggjur af fjármálum leitt til langvarandi streitu sem kemur þá niður á andlegri jafnt sem líkamlegri heilsu fólks. Af rannsókninni var þó ekki hægt að álykta hvort væri orsök eða afleiðing þ.e. hvort veikindi væru til komin vegna þess að fólk hafði áhyggjur af fjármálum eða öfugt