Trúfrelsi barna og réttur þeirra til að hafa áhrif og taka sjálfstæðar ákvarðanir þegar kemur að skráningu í trúfélög

Fáum dytti í hug að efast um tilveru trúfrelsis fullorðinna einstaklinga hér á landi en vangaveltur þessarar ritgerðar snúast m.a. um hvort það trúfrelsi nái jafnframt til barna eins og það á að gera samkvæmt íslenskum rétti og alþjóðaskuldbindingum, t.d. skv. 14. gr. samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins, sbr. lög nr. 19/2013. Annar grundvallarréttur sem börn eiga að njóta er rétturinn til að tjá sig um mál sem þau varða og að réttmætt tillit skuli tekið til skoðana þeirra í samræmi við aldur þeirra og þroska, sbr. 12. gr. Barnasáttmálans. Í þessari ritgerð verður farið vandlega ofan í þann rétt og hvort sá réttur barna sé virtur þegar kemur að skráningu þeirra í trúfélög. Ákvæði 8. gr. laga um skráð trúfélög og lífsskoðunarfélög nr. 108/1999 kveður á um að barn sé við fæðingu almennt sjálfkrafa skráð í sama skráða trúfélag eða lífsskoðunarfélag og foreldrar þess eða forsjárforeldri. Samkvæmt sömu grein skal leita álits barns um inngöngu í eða úrsögn úr slíku félagi ef það hefur náð tólf ára aldri en barn getur ekki sjálft skráð sig í eða úr skráðu trú- eða lífsskoðunarfélagi fyrr en við sextán ára aldur. Ekkert í lögunum skyldar þá sem hlutast til um slíka skráningu að leita álits barns ef það er yngra en tólf ára. Styðjast þessar takmarkanir á trúfrelsi barna og réttinum til að tjá sig um málefni sín við gild rök eða eru þær úr hófi? Þessari spurningu, og fleirum í þá veru, verður leitast við að svara með því að skoða núgildandi réttarkerfi og þróun þess á þessu sviði