Langtímameðferðarárangur barna með sértæka fælni : hvað hamlar meðferðarárangri? : áhrif kyns barns og kvíða foreldra

Verkefnið er lokað til 31.08.2018.Sértæk fælni er ein algengasta kvíðaröskunin á meðal barna og unglinga og er með í kringum 10% algengi í almennu þýði. Rannsóknir hafa sýnt að 60-70% barna sem hljóta hugræna atferlismeðferð (HAM) svara meðferðinni. Þó er enn stór hluti barna sem svarar ekki meðferð (30-40%) og enn er lítið vitað um hvað það er sem hamlar meðferðarárangri. Þessi rannsókn felst í því að skoða hvort að kyn barns eða kvíði foreldra stuðli að verri langtímameðferðarárangri hjá 83 börnum (6-15 ára, 47% stúlkur) sem hafa hlotið gagnreynda sálfræðimeðferð við sértækri fælni. Rannsóknartilgátur voru annars vegar að kvíði foreldra hafi áhrif á langtímaárangur barna og hins vegar að drengir skili betri langtímaárangri en stúlkur. Sértæk fælni var metin með hálf-stöðluðu greiningarviðtali, svokölluðu Anxiety Disorders Interview Schedule (ADIS). Til að ná greiningarskilmerkjum fyrir sértæka fælni samkvæmt ADIS þarf að skora 4 eða hærra á klíniskum skala (CSR). Kvíði foreldra var mældur með spurningalistanum Symptom Checklist-90, sem er 90 spurninga sjálfsmatslisti til að mæla sálrænan vanda. Þátttakendum var slembiraðað í tvær mismunandi meðferðir, annars vegar meðferð í einum tíma (e. one session treatment; OST) og hins vegar námsstuðning (e. educational support treatment; EST). OST og EST voru eins í sniðinu að því undanskildu að hvorki var notast við berskjöldun né hugrænar áskoranir í EST. Eftirfylgni var gerð einni viku, sex mánuðum, einu ári og fjórum árum eftir meðferð. Fyrri rannsóknir hafa bent til þess að OST og EST hafi sambærilegan langtímaárangur og voru þær því skoðaðar saman. Aðhvarfsgreining var gerð fyrir hvern tímapunkt fyrir sig, þar sem könnuð voru áhrif kyns, áhrif kvíða móður og áhrif kvíða föður á langtímameðferðarárangur barns með sértæka fælni, að teknu tilliti til aldurs og mælinga á fyrri tímapunktum. Verulega dró úr alvarleika einkenna fælninnar, meðaltal alvarleika einkenna var 6,10 á CSR fyrir meðferð en fór niður í 1,65 að meðaltali við fjögurra ára eftirfylgni. Ekki reyndist heldur vera marktækur munur á langtímameðferðarárangri eftir kyni barns og hvorki kvíði móður né kvíði föður hefur áhrif á langtímameðferðarárangur barna með sértæka fælni. Niðurstöður rannsóknarinna sýna að meðferðarúrræðin skila árangri í meðhöndlun á sértækri fælni, óháð kyni og kvíða foreldris. Hafa þarf í huga við túlkun á niðurstöðum að annmarkar voru á rannsókninni, eins og lágur kvíði hjá foreldrum barnanna í rannsókninni. Lykilhugtök: Kvíði, sértæk fælni, börn, langtímaárangur, HAM.Specific phobias are the most common anxiety disorder among children and adolescents, with prevalence around 10% in the general population. Research has shown that 60-70% of children who receive Cognitive Behavioural Therapy (CBT) respond to the therapy. Yet there is a substantial portion of the children that do not benefit sufficiently from therapy (30-40%); however, little is known about what hinders successful long-term treatment outcomes. The purpose of this study was twofold: 1) examine the predictive effect of child sex on long-term treatment outcomes, and 2) determine whether parental anxiety is associated with long-term treatment outcomes. Participants were 83 children (age range 6-15, 74% females) who received evidence-based psychotherapy for specific phobia. We hypothesized that boys would show better long-term treatment outcome than girls and that parental anxiety would negatively influence long-term treatment outcome of children treated for a specific phobia. Specific phobia where assessed with semi-structured diagnostic interview, Anxiety Disorder Interview Schedule (ADIS). On the ADIS, a clinician severity rating (CSR) of 4 or higher is indicative of meeting diagnostic criteria for a specific phobia. Parental anxiety was measured with the Symptom Checklist-90, a 90 self-report measure of psychopathology. Participants were randomized to two different treatments, the One Session Treatment (OST) and Educational Support Treatment (EST). OST and EST are similar methods with the exception that EST does not contain in vivo exposures or cognitive challenging. Follow up assessments occurred at one week, 6 months, 1 year and 4 years after treatment. Previous research has shown that OST and EST have comparable long-term treatment outcome, hence the treatments were examined together in this study. Linear regression were used to examine the effect of child sex, maternal anxiety and paternal anxiety on treatment outcomes for children with specific phobia at each time point, while controlling for the CSR at previous time points and age. A significantly decrease in specific phobia symptoms was observed, with the severity of specific phobia symptoms decreasing from CSR of 6.10 on average before treatment to a CSR of 1.65 on avarage at the 4 year follow up. Neither the child sex or parental anxiety were significantly predictive of long-term treatment outcomes of children treated for a specific phobia. The results of this study show that both treatments have good long-term treatment outcome regardless to child sex and parental anxiety. Several limitations of the study may have influenced the findings, such as low anxiety ratings among the parents in the study. Key words: anxiety, specific phobia, children, long-term treatment outcome, CBT