Samspil milli friðhelgi einkalífs fjölskyldu og réttur barns til verndar

Löggjöf okkar hvílir á grunnreglum um mannréttindi og samkvæmt þeim eiga afskipti barnaverndaryfirvalda af fjölskyldum að heyra til undantekninga. Börn eiga að búa við öryggi og vernd hjá foreldrum sínum, foreldrar eiga að sýna börnum sínum umhyggju og vernda þau frá hvers kyns ofbeldi. Sumir foreldrar ná ekki að sinna börnum sínum nægilega vel og þá er það hlutverk barnaverndar að grípa inn í og veita fjölskyldum stu_ning, sbr. t.d. 4., 24. og 90. gr. barnaverndarlaga nr. 80/2002. Ýmsar spurningar geta því vaknað varðandi það hvar mörkin liggja, hvenær geta stjórnvöld takmarkað þessi grundvallarmannréttindi, þ.e. friðhelgi einkalífs og fjölskyldu, og tekið barn af heimili sínu. Hér verður leitast við að svara því hvernig samspil réttinda fjölskyldunnar og verndar barna er í framkvæmd og hvort framkvæmdin sé í samræmi við réttindi barna og friðhelgi fjölskyldunnar. Til að afmarka efni ritgerðarinnar betur verður hugtakið barn skilgreint í öðrum kafla ásamt því að farið verður yfir helstu lög varðandi rétt barna til verndar. Í framhaldinu er í þriðja kafla umfjöllun um hlutverk fjölskyldunnar og rétt barna til fjölskyldulífs. Í fjórða kafla verður fjallað um barnavernd og stuttlega farið í framkvæmdina hér á landi sem og framkvæmd Mannréttindadómstóls Evrópu. Í fimmta kafla verður stuttlega litið yfir norræna framkvæmd og hvernig lögum er háttað í öðrum ríkjum. Að lokum verður spurningunni svarað eftir bestu getu