Mansal á Íslandi : helstu birtingarmyndir og úrræði

Tilgangurinn með verkefni þessu var að kortleggja hvort þrælahald eigi sér í raun stað í íslensku nútíma samfélagi og í hvaða birtingarmyndum þá helst. Helstu birtingarmyndir nútímaþrælahalds á alþjóðavísu eru í gegnum kynlífsþrælkun og nauðungarvinnu. Ísland er því líklega engin undantekning hvað birtingarmyndirnar varðar þó svo að lengi hafi verið talið að hér færi ekki fram mansal. Farið verður yfir hvernig þessar birtingarmyndir mansals eru í íslensku samfélagi með því að rýna í eldri skýrslur sem gerðar hafa verið um efnið, vísað verður í umfjöllun úr fjölmiðlum og viðtöl sem tekin voru við tvo viðmælendur, ásamt því að stuðst verður við almennar heimildir um málaflokkinn. Engin aðgerðaráætlun gegn mansali á Íslandi er í gildi þegar þetta er skrifað í ársbyrjun árið 2019, en gildistími seinustu aðgerðaráætlunar var frá árinu 2013 til ársloka 2016 og hefur ný aðgerðaráætlun ekki enn verið samþykkt. Íslensk stjórnvöld hafa verið gagnrýnd af ýmsum aðilum og stofnunum hérlendis ásamt stærri alþjóðlegum stofnunum vegna þessa. Úrræðin sem í boði eru fyrir þolendur mansals eru óljós og ófullnægjandi. Umræðan um mansal í samfélaginu hefur undanfarin ár orðið hærri og fyrirferðameiri en hún dugar ekki til. Nóg er til af fagaðilum sem bæði hafa þekkingu og áhuga á því að starfa innan málaflokksins og starfa samkvæmt aðgerðum sem sporna gegn mansali, og tillögur um aðgerðaráætlanir liggja fyrir frá ýmsum stofnunum, bæði innlendum og erlendum. Margt bendir til þess að eitthvað er ekki með réttu og ljóst er að margt bendir til þess að hér fari fram mansal í gegnum skipulagða glæpastarfsemi, svo sem vændi og brot á vinnumarkaði. Áríðandi er að stjórnvöld gefi út nýja aðgerðaráætlun gegn mansali og standi við þá alþjóðlegu samninga sem þau hafa þegar skrifað undir. Lykilhugtök: mansal, þolendur mansals, vændi og úrræði.The goal for this thesis was to outline if slavery really does exist in the modern society of Iceland and if so, in what forms. The main forms of modern day’s slavery are through sexual exploitation and forced labor. The Icelandic reality is most likely no different from the rest of the world, even though it has been believed for a long time that trafficking in persons didn’t exist at all in the Icelandic community. In this essay the forms of human trafficking in Iceland are covered by looking into older reports on the matter, references will be made of media coverage, along with two interviews that took part during the writing, and last with the use of general sources on the issue. No policy on actions against trafficking in persons is valid at the time this is written in early 2019, and the Icelandic government has been criticized not only by different individuals and organizations in Iceland but international organizations as well. The resources available to the victims of human trafficking are unclear and inadequate. The debate on human trafficking in the society has in recent years become louder and more visible, but it doesn’t seem to do the job. There are plenty of professionals who both have the knowledge required, and the interest to work within the field and to operate according to actions to reduce trafficking in persons. Number of propositions for action plans against human trafficking has been put together by various organizations, both Icelandic and international, but nothing can be done until the government takes action. Keywords: human trafficking, victims of human trafficking, prostitution and resources