Staða 33. gr. sml. eftir tilkomu 36. gr. sml. Með hliðsjón af dómaframkvæmd Hæstaréttar

Meginreglurnar um skuldbindingargildi samninga og rétt til samningafrelsis eru kjarnareglur samningaréttarins. Reglur þessar hafa verið í réttarvitund manna frá örófi alda og eiga sér traustan sess í réttarframkvæmd. Í íslenskum samningarétti geta margvísleg sjónarmið leitt til þess að samningar sem almennt teljist skuldbindandi, verði að teljast óskuldbindandi. Ákvæði laga nr. 7/1936 um samningsgerð, umboð og ógilda löggerninga (hér eftir samningalög eða sml.) byggja á kjarnareglum samningaréttarins þótt þær komi þar ekki fram berum orðum. Í ritgerð þessari verður fjallað um undantekningar frá meginreglum samningaréttarins en það er ákvæði 33. gr. samningalaga. Í öðrum kafla ritgerðarinnar verður gerð grein fyrir grundvallarreglu samningaréttarins um skuldbindingargildi samninga og samningafrelsið. Einnig verður almenn umfjöllun um ógilda löggerninga. Í þriðja kafla verður fjallað um óheiðarleika eins og hugtakið kemur fyrir í 33. gr. samningalaga. Skoðað verður hvað felst í orðalagi ákvæðisins um óheiðarleika í samningum manna. Jafnframt hvaða skilyrði þarf að uppfylla svo hægt sé að beita ákvæðinu til þess að ógilda samninga og gera undantekningu á meginreglunni um skuldbindingargildi samninga. Í fjórða kafla verður gerð grein fyrir 36. gr. sml. en árið 1986 var lögfest í 36.gr. samningalaga almenn, víðtæk ógildingarregla sem misjafnar skoðanir voru um meðal fræðimanna en hún þótti ná til þeirra atvika sem 33. gr. átti að taka til. Verður ákvæði 36. gr. sml. borið saman við ákvæði 33. gr. sml. Í fimmta kafla verður stutt umfjöllun um danskan rétt og samsvarandi ákvæði dönsku samningalaganna. Í sjötta kafla verður rakin dómaframkvæmd hér á landi fyrir árið 1986 þar sem byggt er á 33. gr. sml. Einnig verður rakin dómaframkvæmd hér á landi eftir 1986 þar sem byggt er á ákvæðum 33. og 36. gr. sml. og reynt að svara þeirri spurningu hvaða stöðu 33. gr. sml. hefur í réttarframkvæmd og þá sérstaklega eftir tilkomu 36. gr. sml. árið 1986