Námsmat í skólum án aðgreiningar : fagmennska, viðhorf og starfshættir umsjónarkennara á yngsta stigi.

Hugmyndin um skóla án aðgreiningar hefur fengið mikla umfjöllun á síðastliðnum árum og ríkir óvissa um hvernig skuli innleiða hana svo vel til takist. Lykilhugtök stefnunnar eru vönduð menntun allra, fullgild þátttaka, jafngild tækifæri og lýðræðisleg gildi. Misvísandi skilgreiningar stefnunnar geta hafa áhrif á viðhorf kennara. Brýn nauðsyn er þess vegna að skilgreina hugtakið og skapa sameiginlegan þekkingarfræðilegan grundvöll innan skóla og utan. Greina má gjá í fræðunum þar sem ekki hefur tekist að samræma námsmat fjölbreyttum kennsluháttum. Námsmat er yfirgripsmikið hugtak en einn af tilgangi þess er að leiðbeina og örva nemendur áfram í námi, vera þeim hvatning og stuðla að námsvitund. Vandað námsmat getur aukið þátttöku og ábyrgð allra nemenda í eigin námi og haft jákvæð áhrif á viðhorf þeirra. Hér var um að ræða viðtalsrannsókn þar sem kannað var hvernig umsjónarkennarar á yngsta stigi beita námsmati í fjölbreyttum nemendahópi í skólum án aðgreiningar. Rannsóknin fór aðeins fram í einu sveitarfélagi, nánar tiltekið Kópavogi. Leitað var svara við því hvernig umsjónarkennurum gengur að nota námsmat sem styður hugmyndina um skóla án aðgreiningar. Niðurstöður benda til að kennarar hafi jákvæð viðhorf til menntastefnunnar en telji aftur á móti að aukið fjármagn þurfi til þess að auka skilvirkni hennar. Þátttakendur reyndust sýna góðan skilning á inntaki stefnunnar og kennsluhættir þeirra einkenndust af því að reyna að koma til móts við alla með fjölbreyttum kennsluaðferðum. Ósamræmi í starfsháttum þeirra kemur þó fram, einkum með tilliti til hvar nemendur með sérþarfir eru staðsettir innan skólans og óvissa er um hver ber ábyrgð á námi þeirra. Þátttakendur reyndust meðvitaðir um mikilvægi fjölbreytts námsmats og beittu hefðbundnu og óhefðbundnu mati jöfnum höndum. Hins vegar mátti greina misskilning þegar tilgang leiðsagnarmats bar á góma og víðtæk áhrif þess á nám og hvernig það var notað. Kennarar eru taldir lykilaðilar með tilliti til þess hvernig skólum tekst að koma til móts við margbreytilegan nemendahóp. Til þess þarf virkar faglegar umræður innan skólanna um menntun almennt sem stuðlar að fagmennsku kennara og umbótum í öllu skólastarfi.Assessment in inclusive education. Professional actions and attitude among elementary teachers. Inclusive education has had controversial reviews over the last decade and is riddled with uncertainty of how it should be implemented. Key concepts in inclusive education are quality education, full participation, equal opportunities and democratic values. Contradictory definitions of the policy have made an impact on teachers views and beliefs. Increased awareness has emerged for the shared understanding of the epistomology base behind the policy for all stakeholders, within and outside the schools themselves. Studies have indicated that assessment has not been efficiently linked to diverse teaching methods in Iceland. Assessment is seen as a comprehensive concept and its main purpose is to guide and motivate students for further learning, inspire and promote metacognition. Quality assessment can increase students participation in their own learning and have positive effect on a growth mindset. This research focused on how teachers in early education use assessment in inclusive education. The research took place in one municipality in Iceland, namely Kópavogur. The study aimed at understanding how teachers use assessment to further pupils education based on their different needs and abilities. Main findings in this research imply that teachers have a positive view towards inclusive education but believe that increased funding is required to be able to work efficiently. Participants showed a good understanding of the policy and their teaching methods are characterized by trying to meet the needs of all by using differentiated instructions. However, an inconsistency was found in their view of where student with disabilities are placed within the schools and an uncertainty of who is seen responsible for those students education. Participants were aware of the importance of using authentic assessment, both summative and formative assessment. Yet, there was an indication of misconceptions about the role of assessment for learning (i.e. formative assessment) and its widespread effect on students learning. Teachers are seen as the key agents in promoting inclusive education and meeting the needs of a diverse group of pupils. For that, professional dialog is needed within all schools about education in general, which in turn promotes teachers professionalism and competence