Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin bilişötesi farkındalık, problem çözme ve Öğretmenlik öz-yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi

The aim of this study was to examine the metacognitive awareness, problem solving and teacher efficacy perceptions of physical education and sport teachers in secondary schools in Turkey according to various demographic features and to examine the relationship between these variables. In this study, 133 male (80.12%) and 33 female (17.88%) physical education and sport teachers, who were working in government secondary schools in spring term of 2016-2017 academic year, voluntarily participated in the study. Metacognitive Awareness Inventory, which was developed by Schraw and Dennison (1994) and was translated in Turkish by Akın, Abacı and Çetin, Problem Solving Inventory which was developed by Heppner and Petersen (1982) and was translated in Turkish by Şahin, Şahin and Heppner (1993) and Teachers Sense of Efficacy Scale which was developed by Tschannen-Moran and Woolfolk-Hoy (2001) and was translated in Turkish by Çapa, Çakıroğlu and Sarıkaya (2005) were used to collect the data. Percentage, frequency, independent samples t-test, one-way analysis of variance and Pearson productmoment correlation coefficient statistical techniques were used for data analysis. Analyses of the data revealed that the physical education and sport teachers had a high metacognitive awareness level and teacher efficacy perception and their problem solving perception is at the medium level. There was no significant difference between the sub-dimensions of their metacognitive awareness level, problem solving and efficacy perception of teachers according to the gender, experience and education level. It is mentioned that there was a medium level, meaningful and positive relationship between sub-dimensions of teacher efficacy perception and sub-dimensions of metacognitive awareness but there was no relationship between metacognitive awareness and problem solving. Also, there was a low, meaningful and positive relationship between teacher efficacy and problem solving perceptions.Bu çalışmanın amacı ortaokulda görev yapan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin bilişötesi farkındalık, problem çözme ve öğretmenlik özyeterlik algılarını çeşitli değişkenlere göre incelemek ve bu özellikler arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Çalışmaya 2016-2017 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen bir çalıştaya davet edilen ve devlet ortaokullarda görev yapan 133 erkek (%80.12) ve 33 kadın (%17.88) beden eğitimi ve spor öğretmeni gönüllü olarak katılmıştır. Çalışmada veri toplamak için Schraw ve Dennison (1994) tarafından geliştirilen, Akın, Abacı ve Çetin (1997) tarafından Türkçe’ye uyarlama çalışması yapılan “Bilişötesi Farkındalık Envanteri”, Heppner ve Petersen (1982) tarafından geliştirilen, Şahin, Şahin ve Heppner (1993) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Problem Çözme Envanteri” ve Tschannen- Moran ve Woolfolk-Hoy (2001) tarafından geliştirilen ve Türkçe’ye uyarlama çalışması Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005) tarafından yapılan “Öğretmen Özyeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesinde, yüzde, frekans, bağımsız gruplar t testi, tek yönlü varyans analizi ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon katsayısı istatistiksel teknikleri kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, çalışmaya katılan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin bilişötesi farkındalık düzeylerinin ve öğretmen özyeterlik algılarının oldukça yüksek, problem çözme algılarının ise orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Çalışmaya katılan öğretmenlerinin cinsiyetlerine, kıdem yıllarına ve eğitim seviyelerine göre, bilişötesi farkındalık düzeylerinin, problem çözme ve öğretmen özyeterlik algılarının hiçbir alt boyutunda anlamlı farklılığa ulaşılamamıştır. Çalışma bulguları, bilişötesini oluşturan alt boyutlar ile öğretmen özyeterlik algısını oluşturan alt boyutlar arasında orta düzeyde, anlamlı ve pozitif ilişkiler olduğunu, ancak bilişötesi farkındalık ile problem çözme algısı arasında ilişki olmadığını ortaya koymuştur. Ayrıca, öğretmen özyeterlik algısı ile problem çözme algısı arasında da düşük, anlamlı ve pozitif ilişkiler bulunmuştur