POJAVA ANKSIOZNOSTI KOD PLIVAČA I VATERPOLISTA PRED SAMO TAKMIČENJE U ODNOSU NA POL I GODINE STAROSTI

The psycho-physiological approach of competitive anxiety may be able to explain the role of competitive anxiety, concerning the fact that people have different reactions in environmental incentives and experiencing competitive anxiety. The aim of this study is to examine differences in intensity of factors of the competitive anxiety state in swimmers and water polo players as well as to make a comparison based on gender - male and female - and age. In this research, 692 male (n=327) and female (n=365) athletes participated, aged 13-19 of which 316 were swimmers and 376 were water polo players. The athletes, after 30–45 minutes of warm up and before each event, filled in the adjusted Competitive State Anxiety Inventory-CSAI. The statistical program SPSS 16 was used for the statistical analysis. Statistically significant differences were found between the two genders in all of the three factors of pre-competitive anxiety. The females had higher levels of cognitive and somatic anxiety and the males had higher levels of self-confidence. Concerning age, a higher level of cognitive anxiety was observed in the group of 13-15 year-olds and a higher level of self-confidence in the age group of 16-19 year -olds, but as far as the type of sport is concerned, water polo players had higher cognitive anxiety against swimmers and no differences were found in somatic anxiety and self-confidence. Future research should consider other factors such as intension, which could contribute to the configuration of pre - competitive anxiety.Psiho-fiziološki pristup pojavi anksioznosti pred tamkičenje može se iskoristiti kao objašnjenje za ulogu koju ima ova vrsta anksioznosti, s obzirom na to da ljudi imaju različite reakcije na stimuluse koje dobijaju iz okruženja i kad doživljavaju anksioznost pred samo takmičenje. Cilj ovog istraživanja bio je da se procene razlike između intenziteta faktora anksioznosti pred takmičneje među plivačima i vaterpolistima kao i da se izvrši poređenje u skladu sa polom i godinama starosti. U ovom istraživanju učestvovalo je 692 mladića (n=327) i devojaka (n=365) sportista, uzrasta 13-19 od kojih su 316 bili plivači a 376 su igrali vaterpolo. Sportisti, nakon 30–45 minuta zagrevanja i pre svakog takmičenja, popunjavali su prilagođenju verziju sledećeg testa: Competitive State Anxiety Inventory-CSAI. Program za statističku obradu podataka SPSS 16 korišćen je statističke analize. Statistički značajne razlike utvrđene su između pripadnika oba pola za sva tri faktora koji utiču na pojavu anksioznosti pre takmičenja. Devojke su imale visoke nivoe kognitivne i somatske anksioznosti a momci više nivoe samopouzdanja. Što se tiče godina starosti, veći nivo kognitivne anksioznosti uočen je za pripadnike grupe uzrasta 13-15 godina, kao i veći nivo samopozdanja za pripadnike grupe uzrasta 16-19 godina, ali što se vrste sporta tiče, vaterpolisti su zabeležili veće nivoe kognitivne anksioznosti u poređenju sa plivačima a razlike nisu utvrđene za somatsku anksioznnost i samopouzdanje. Buduća istraživanja trebalo bi da uključe i druge faktore kao što su namera, koji bi mogli da doprinesu pojavi anksioznosti pre početka takmičenja