SELAMLUK U VRANJU (DEO I): RAZVOJ ARHITEKTONSKOG OBLIKA NA OSNOVU ISTORIJSKIH IZVORA

Pašini konaci (Pasha’s residence), Selamluk and Haremluk in Vranje, are typical representatives of Balkan Oriental architecture of 18th century. In spite of the buildings becoming very decrepit and prone to dilapidation due to their structural characteristics, in terms of their function and construction technique, they represent an evidence of the living standard of a social class and the social relationships of the historical age they belong to.With the aid of an analysis of historical data, the part 1 of this paper presented the results of the research of the origins and development of the Selamluk in Vranje and its surrounding area with an attempt to determine architectonic genesis from the original structure, through the destruction phases and reconstruction to the present day status. In addition to the information published in the relevant literature, the data were collected by analyzing old plans, photographs and documents archived in various cultural institutions.In the part 2 of this paper, the structural and decorative elements of the Selamluk are discussed for the first time in literature.Pašini konaci, Selamluk i Haremluk u Vranju, su tipični predstavnici balkanske arhitekture orijentalnog tipa iz 18. veka. Bez obzira što su zgrade, zbog drvenog konstruktivnog sklopa, vremenom postale veoma trošne i sklone su propadanju, one u specifičnosti svoje namene i tehnici građenja predstavljaju svedočanstvo o standardu života jednog društvenog sloja i socijalnim odnosima epohe kojoj pripadaju.Kroz analizu istorijskih podataka u prvom delu rada su predstavljeni rezultati istraživanja nastanka i razvoja Selamluka u Vranju i njegove okoline, sa pokušajem utvrđivanja arhitektonske geneze od izvornog sklopa, preko faza destrukcije i pregradnji do sadašnje situacije. Pored informacija publikovanih u relevantnoj literaturi, podaci su prikupljeni analizom starih planova, fotografija i dokumenata koji se čuvaju u raznim ustanovama kulture. U drugom delu rada su, po prvi put u literaturi, detaljno analizirani konstruktivni i dekorativni elementi ovog jedinstvenog zdanja