Jean Calvin als liturgist : beeldvorming en feiten

Geschiedschrijving is een samengaan van feiten en interpretatie van de feiten. De historiografie bedoelt dit ingewikkelde proces te beschrijven. Deze studie is een historiografisch onderzoek naar feiten en beeldvorming betreffende Jean Calvin als liturgist. De drie onderzoeksvragen zijn : a.Wat zijn de historische feiten over de jonge Calvijn in Genève-Straatsburg-Genève als liturgist, zijn liturgisch-theologische uitgangspunten en zijn Dienstboek? b. Wat is de beeldvorming van Calvijn als liturgist bij een aantal kerkhistorische Calvijn-specialisten? c. Wat is de beeldvorming van Calvijn als liturgist bij een aantal auteurs van diverse liturgieken, geselecteerd naar kerkelijke denominatie en nationaliteit: Frans, Duits, Engels en Amerikaans. Beeldvorming is onder historici een algemeen aanvaard begrip, zozeer dat er in de moderne geschiedeniswetenschap sinds 1980-1990 twee factoren deel uitmaken van het onderzoek naar ‘de’ feiten. Dat zijn ‘invention of tradition’, de geschiedenis inkleuren naar de eigen beeldvorming van de auteur, en ‘de context’ van de auteur: zijn nationaliteit, zijn eigen tijd, zijn denominatie en zijn gender. Voorzien van deze gereedschappen is dit een onderzoek geworden van liturgische archeologie: Stukje bij beetje moesten uit vele duizenden pagina’s opmerkingen en feiten, eigen ideeën van de auteurs en omissies in hun werk worden ontdekt. Met als resultaat: er is geen systematiek noch overeenstemming te ontdekken onder de 25 auteurs, noch bij de Calvijndeskundigen, noch bij de Liturgiedeskundigen. Zelden blijken de gegevens over de liturgist Calvijn volledig te zijn, als deze kant van Calvijn al genoemd wordt. In het merendeel van de onderzochte boeken is Calvijn als liturgist marginaal, behalve in de speciaal aan dit aspect gewijde monografieën. Het feit dat het Franstalige Dienstboek La Manière-La Forme van Calvijn nooit in het Nederlands is vertaald, kan een niet te onderschatten verklaring hiervoor zijn. Onbekend maakt onbemind. Een vertaling van mijn hand is mede daarom in ‘Calvijn verzameld’ opgenomen