Gestasyonel Diyabeti Olan Gebelerde Psikososyal Uyumun ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

This descriptive study was aimed to determine psychosocial adaptation to pregnancy and affecting factors in pregnant women with gestational diabetes (GDM). The study was conducted with 64 pregnant women with GDM and 64 healthy pregnant women who applied to Hacettepe University Department of Obstetrics and Gynecology Pregnancy Outpatient Clinic and Department of Perinatology between October 15, 2015 and March 7, 2016. Healthy Pregnancy Diagnosis Form, Pregnant Women with Gestational Diabetes Diagnosis Form, Prenatal Self-Evaluation Questionnaire (PSEQ) and Stress Coping Style Questionnaire (SCSQ) were used to collect the data. Diagnosis forms were filled out face-to-face by the researcher. Pregnant women filled out the questionnaires. Numbers, percentage, mean, independent samples t-test, Kruskall Wallis test, Mann-Whitney U test, One Way Anova test, Pearson's Moment Correlation Analysis and Logistic Regression Analyses were used to analyze the data. It was found that the level of psychosocial adaptation to pregnancy in pregnant women with GDM were found lower than that of healthy pregnant women in accordance with total PSEQ score and its sub dimensions score (p<0.05). It was determined that age, educational level, working status, duration of marriage, pre-pregnancy body mass index, pregnancy planning status, gravida, gestational week and the number of health control in pregnancy did not affect the psychosocial adaptation to pregnancy in pregnant women with GDM. According to logistic regression analyses it was found that psychosocial adaptation to pregnancy of healthy pregnant women were higher than that of pregnant women with GDM; the psychosocial adaptation of smokers were found to be lower (p<0,05). It was determined that there was a moderate negative relationship between “desperate approach” the sub dimension of SCSQ and the average of total PSEQ score in pregnant women with GDM (p<0,05). According to the study results, nurses are recommended to develop multifaceted nursing care model involving physical and psychosocial problems and provide care in the direction of this model in order to increase the psychosocial adaptation to pregnancy of pregnant women with GDM .İÇİNDEKİLER Sayfa ONAY SAYFASI iii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iv ETİK BEYAN v TEŞEKKÜR vi ÖZET vii ABSTRACT viii İÇİNDEKİLER ix SİMGELER VE KISALTMALAR xii TABLOLAR xiii 1. GİRİŞ 1 1.1. Problemin Tanımı ve Önemi 1 1.2. Araştırmanın Amacı 5 1.3. Araştırma Soruları 5 2. GENEL BİLGİLER 6 2.1. Gebeliğe Psikososyal Uyum 6 2.1.1. Gebeliğin Kabulü 7 2.1.2. Annelik Rolünün Kabulü 8 2.1.3. Kendi ve Bebeğinin Sağlığına İlişkin Düşünceleri 9 2.1.4. Kendi Annesi ile İlişkisi 10 2.1.5. Eşi ile ilişkisi 10 2.1.6. Doğuma Hazır Oluş 12 2.1.7. Doğum Korkusu 13 2.2. Gebeliğe Psikososyal Uyumu Etkileyen Faktörler 13 2.2.1. Gebenin Yaşı 14 2.2.2. Gebeliğin İstenme Durumu 14 2.2.3. Gebelik Sayısı 15 2.2.4. Doğum Öncesi Bakım Alma Durumu 15 2.2.5. Sosyal Destek 16 2.2.6. Stres ve Stresle Başa Çıkma 17 2.2.7. Gebelik Komplikasyonları 18 2.3. Gestasyonel Diyabet 19 2.3.1. Gestasyonel Diyabet Prevalansı 20 2.3.2. Gestasyonel Diyabetin Fetal ve Maternal Etkileri 20 2.3.3. Gestasyonel Diyabet ile İlişkili Risk Faktörleri 21 2.3.4. Gestasyonel Diyabet Taraması ve Tanı 22 2.3.5. Gestasyonel Diyabet Tedavisi 24 2.3.6. Gestasyonel Diyabeti Olan Gebelerde Gebeliğe Psikososyal Uyum 26 2.3.7. Gestasyonel Diyabet Yönetimi ve Gebeliğe Psikososyal Uyumda Hemşirenin Rolü 29 3. GEREÇ VE YÖNTEM 33 3.1. Araştırmanın Şekli 33 3.2. Araştırmanın Yapıldığı Yer ve Özellikleri 33 3.3. Araştırmanın Evreni ve Örneklem Seçimi 34 3.3.1. Araştırmanın Evreni 34 3.3.2. Araştırmanın Örneklemi 34 3.3.3. Örneklem Seçim Kriterleri 35 3.4. Verilerin Toplanması 36 3.4.1. Veri Toplama Araçları 36 3.4.2. Araştırmanın Ön Uygulaması 40 3.4.3. Araştırmanın Uygulanması 40 3.5. Araştırmanın Bağımlı ve Bağımsız Değişkenleri 40 3.6. Araştırmanın Etik Boyutu 41 3.7. Araştırmanın Sınırlılıkları 41 3.8. Verilerin Değerlendirilmesi 41 4. BULGULAR 44 4.1. Sağlıklı ve Gestasyonel Diyabeti Olan Gebelerin Tanımlayıcı Özelliklerine İlişkin Bulgular 45 4.2. Sağlıklı ve Gestasyonel Diyabeti Olan Gebelerin Gebeliğe Psikososyal Uyumu ve Etkileyen Faktörlere İlişkin Bulgular 51 5. TARTIŞMA 59 6. SONUÇ ve ÖNERİLER 73 6.1. Sonuçlar 73 6.2. Öneriler 74 7. KAYNAKLAR 76 8. EKLER EK 1. Etik Kurul İzni EK 2. Sağlıklı Gebe Tanılama Formu EK 3. Gestasyonel Diyabeti Olan Gebe Tanılama Formu EK 4. Prenatal Kendini Değerlendirme Ölçeği EK 5. Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği EK 6. Tez Çalışması ile İlgili Kurum İzin Yazısı 9. ÖZGEÇMİŞBu araştırma, gestasyonel diyabeti (GDM) olan gebelerde psikososyal uyumun ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırma, 15 Ekim 2015 - 7 Mart 2016 tarihleri arasında, Hacettepe Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Gebe Polikliniği ve Perinatoloji Bilim Dalına başvuran 64 GDM’li ve 64 sağlıklı gebe ile yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında, Sağlıklı Gebe Tanılama Formu, Gestasyonel Diyabeti Olan Gebe Tanılama Formu, Prenatal Kendini Değerlendirme Ölçeği (PKDÖ) ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ) kullanılmıştır. Tanılama formları, araştırmacı tarafından gebelerle yüz yüze görüşülerek; ölçekler ise gebeler tarafından doldurulmuştur. Verilerin değerlendirilmesinde; sayı, yüzde, ortalama, bağımsız gruplarda t testi, Kruskall Wallis testi, Mann-Whitney U testi, One Way Anova testi, Pearson Momentler Korelasyon Analizi ve Lojistik Regresyon Analizi kullanılmıştır. PKDÖ toplam ve alt boyut puan ortalamalarına göre; GDM’si olan gebelerin psikososyal uyumlarının sağlıklı gebelere göre düşük olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Yaş, eğitim düzeyi, çalışma durumu, evlilik süresi, gebelik öncesi beden kitle indeksi, gebeliğin planlanma durumu, gravida, gebelik haftası ve gebelikteki kontrol sayısının GDM’si olan gebelerin psiksosyal uyumunu etkilemediği belirlenmiştir. Lojistik regresyon analizine göre; sağlıklı gebelerin psikososyal uyumlarının GDM’si olan gebelere göre daha yüksek; sigara içen gebelerin ise daha düşük olduğu belirlenmiştir (p<0,05). GDM’si olan gebelerde SBTÖ alt boyutlarından “çaresiz yaklaşım” ile PKDÖ toplam puan ortalamaları arasındaki ilişkinin orta düzeyde negatif yönlü olduğu saptanmıştır (p