Femoroasetabular İmpingement Sendromlu Hastalarda Artroskopik Cerrahi Sonrası Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Programının Etkinliği

This study was to carried out to evaluate pain, muscle strength, range of motion (ROM) and hip-functions and was to determine the effect of postoperative physiotherapy and rehabilitation on 24 patients undergone artroscopic surgery for Femoroacetabular Impingement Syndrome (FAI). The patients were divided into two groups randomly as the Physiotherapy Group and the Home Exercise Group each of consisting of 12 patients. There were 4 female and 8 male in the Physiotherapy Group with a mean age of 39,258,05 years (32-54 years); and 6 female and 6 male in the Home Exercise Group with a mean age of 36,337,46 years (24-51 years). All patients in both groups had the same postoperative home-exercise program, and the Physiotherapy Group had an additional active rehabilitation program by the physiotherapist twice a week for 6 weeks. All patients were evaluated for pain, ROM, muscle strength and hip functions preoperatively and at 6th week and 6th month postoperatively. All results taken from the measurements have been analyzed within the groups and with the groups. There were significant differences in all parameters for both groups on the assessment of postoperative 6th months compared to the preoperative assessment (p<0,01). Pain intensity level, ROM (hip abduction and adduction) and Harris Hip Score in the Physiotherapy Group showed significant improvements on the assessment of postoperative 6th week regarding to preoperative assessment (p<0,05; p<0,01). Night-pain intensity level (p<0,01), hip flexion and abduction ROM (p<0,05), hip flexors, internal and external rotator strength (p<0,05; p<0,01) and Harris Hip Score in the Physiotherapy Group were better than the Home Exercise Group on postoperative 6th week. At the 6th month postoperatively, all pain scores (p<0,05; p<0,01), ROM of hip internal and external rotation (p<0,05) and, hip flexor, extensor, abductor, adductor and external rotator muscle strength (p<0,05;p<0,01) in the Physiotherapy Group improved better than the Home Exercise Group. In addition, it was observed that the most significant improvements seen for the 4 parameters were between postoperative 6th weeks and 6th month assessments for the both groups. Depending upon all these results, it has been proven that an additional rehabilitation program given by physiotherapist to the home exercise program may be more effective for pain level, ROM, muscle strength and functional outcomes of these patients in both short and long term periods. The initiation of the improvements was seen at 6th weeks and was the highest at 6th months revealed that the importance of active rehabilitation program by the physiotherapist not just in early term and also intermediate and late terms. There needed to have randomized controlled future studies which include detailed and more frequent assessments with long-term follow-ups.ONAY SAYFASI iii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iv ETİK BEYAN SAYFASI v TEŞEKKÜR vi ÖZET vii ABSTRAC viii İÇİNDEKİLER ix SİMGELER VE KISALTMALAR xii ŞEKİLLER xiii TABLOLAR xiv 1. GİRİŞ 1 2. GENEL BİLGİLER 6 2.1. Kalça Eklemi Anatomisi 6 2.1.1. Kemikler 7 2.1.2. Eklem Kapsülü 9 2.1.3. Kaslar ve Kasların Görevleri 11 2.1.4. Sinirler 23 2.1.5. Arterler 24 2.1.6. Venler 24 2.2. Kalça Ekleminin Biyomekaniği 25 2.3. Femoroasetabular İmpingement Sendromu 36 2.3.1. Tanım 36 2.3.2. İnsidansı 36 2.3.3. Sınıflandırma 37 2.3.4. Etiyolojisi 39 2.3.5. Semptomları 42 2.3.6. Nedenleri 47 2.3.7. Değerlendirme 49 2.3.8. Tedavi Yaklaşımları 62 3. BİREYLER VE YÖNTEM 73 3.1. Bireyler 73 3.2. Yöntem 76 3.2.1. Fiziksel ve Sosyodemografik Özellikler 76 3.2.2. Hikaye 77 3.2.3. İnspeksiyon 77 3.2.4. Palpasyon 77 3.2.5. Ağrı Değerlendirilmesi 77 3.2.6. Normal Eklem Hareketlerinin Değerlendirilmesi 78 3.2.7. Kas Kuvvetinin Değerlendirilmesi 79 3.2.8. Kas Kısalıklarının Değerlendirilmesi 81 3.2.9. Kalçaya Fonksiyonlarının Değerlendirilmesi 82 3.2.10. Kalça Artroskopisi Sonrası Egzersiz Programı 85 3.3. İstatistiksel Analiz 91 4. BULGULAR 93 5. TARTIŞMA 136 5.1. İnspeksiyon bulguları 138 5.2. Ağrı ve Hassasiyet 141 5.3. Kas Kısalıkları 151 5.4.Normal Eklem Hareketleri 153 5.5. Kas Kuvveti 158 5.6. Fonksiyonlar 164 5.7. Egzersiz Programı 172 5.8. Limitasyonlar 175 6. SONUÇLAR ve ÖNERİLER 177 7. KAYNAKLAR 182 8. EKLER EK-1: Tez Çalışması ile İlgili Etik Kurul İzinleri EK-2: Bilgilendirilmiş Gönüllü Onam Formu EK-3.: Tez Değerlendirme Formu ve Fonsiyonel Anketler EK-4: Tez Çalışması Orijinallik Raporu 9. ÖZGEÇMİŞBu çalışma, Femoroasetabular İmpingement Sendromu (FAİ) olan hastaları ağrı, kas kuvveti, eklem hareket açıklığı ve kalça fonksiyonları yönünden değerlendirmek ve bu hastalar için kalça artroskopisi sonrası fizyoterapi ve rehabilitasyon programının etkinliğini objektif olarak belirlemek amacıyla toplam 24 hasta üzerinde gerçekleştirilmiştir. FAİ tanısı ile artroskopik cerrahi işlem uygulanmış hastalar, basit rasgele yöntemle Tedavi Grubu ve Ev Programı Grubu olmak üzere 12’şer kişilik iki gruba ayrılmıştır. Tedavi Grubu’ndaki hastaların 4’ü kadın, 8’i erkek olup yaş ortalamaları 39,258,05 yıldır (32-54yıl). Ev Programı Grubu’ndaki hastaların 6’sı kadın, 6’sı erkek olup yaş ortalamaları 36,337,46 yıldır (24-51yıl). Her iki gruba aynı ev egzersiz programı verilmiş, Tedavi Grubu’na ek olarak haftada 2 gün 6 hafta süreyle fizyoterapist tarafından aktif rehabilitasyon uygulanmıştır. Tüm hastalar, cerrahi öncesinde ve cerrahi sonrası 6. hafta ve 6. ay takiplerinde, ağrı, normal eklem hareketleri, kas kuvveti, kas kısalıkları ve kalça fonksiyonları açısından değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlar hem grup içi, hem de gruplar arası karşılaştırılmıştır. Cerrahi sonrası 6. ayda yapılan değerlendirmede cerrahi öncesi döneme göre, her iki grubun tüm parametreler açısından gelişme gösterdiği (p<0,01), ancak cerrahi sonrası 6. haftada yapılan değerlendirmede sadece Tedavi Grubunda ağrı, NEH (kalça abdüksiyonu ve addüksiyonu) ve Harris Kalça Skoru’na göre kalça fonksiyonlarının gelişme gösterdiği bulunmuştur (p<0,05;p<0,01). Cerrahi sonrası 6. Haftada, Tedavi Grubunun Ev Programı Grubu’na göre gece ağrısı (p<0,01), kalça fleksiyon ve abdüksiyon eklem hareket açıklıkları (p<0,05), kalça fleksör, iç ve dış rotatör kas kuvvetleri (p<0,05;p<0,01) ve Harris Kalça Skoru’na göre kalça fonksiyon (p<0,01) değerleri daha iyi bulunmuştur. Cerrahi sonrası 6. ayda Tedavi Grubu’ndaki hastaların ağrı düzeylerinde (p<0,05;p<0,01), kalça iç ve dış rotasyon hareket açıklıklarında (p<0,05) ve kalça fleksör, ekstansör, abdüktör, addüktör ve dış rotatörlerin kas kuvvetinde (p<0,05;p