Mastektomi Sonrası Gelişen Lenfödem Şiddetinin Skapular Kinematiklere Etkisinin İncelenmesi

The aim of this study was to examine the effect of lymphedema severity on scapular kinematics in post-mastectomy patients with moderate to severe lymphedema and non-lymphedema which were divided according to the volumetric difference. 46 women who underwent radical or modified radical mastectomy as part of their breast cancer treatment were included. Patients were divided into 3 groups as no lymphedema (n=15), moderate lymphedema (n=15) and severe lymphedema (n=16). Volumetric measurements by measuring the upper extremity volumes, the active range of motion with the inclinometer, The Shortened Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand Questionnaire (Quick DASH) and scapula kinematic analysis with the electromagnetic system at 30-60-90 ° lifting and lowering of the arm elevation were recorded. The obtained data were analyzed by nonparametric tests. The duration of lymphedema was higher in the severe lymphedema group than in the moderate lymphedema group (p0.05). In the correlation test between the duration of lymphedema and the scapular kinematics, as the lymphedema duration increased, a middle-strength correlation was detected in the direction of scapular kinematics deterioration (p<0.05). In conclusion, it was concluded that the cause of scapular kinematics was largely lymphedema duration than the severity of lymphedema. As a result of the study, the cases were compared between the groups, intra-group differences and literature, and various deviations were observed in the normal scapular movement patterns of both affected and unaffected scapula. For this reason, we believe that when this patient group is being treated, not only the affected side but also the unaffected side should be included in the treatment program. In further studies, there is a need for studies to include larger sample groups in this group of patients and to compare patients with healthy control groups so that deviations from the scapula can be better understood.Sayfa ONAY SAYFASI iii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iv ETİK BEYAN v TEŞEKKÜR vi ÖZET vii ABSTRACT viii İÇİNDEKİLER ix SİMGELER ve KISALTMALAR xii ŞEKİLLER xiii TABLOLAR xiv 1. GİRİŞ 1 2. GENEL BİLGİLER 3 2.1. Meme Anatomisi 3 2.2. Meme Kanseri Nedeniyle Uygulanan Cerrahi Tedaviler 4 2.2.1 Profilaktik Mastektomi 4 2.2.2 Meme Koruyucu Cerrahiler 4 2.2.3. Mastektomi 5 2.3. Lenfatik Sistem Anatomisi 6 2.3.1. Lenf Damarları 7 2.3.2. Lenfatik Kapillerler 7 2.3.3. Prekollektörler 8 2.3.4. Kollektörler 8 2.3.4. Trunkuslar 9 2.4. Lenfödem 9 2.4.1. Lenfödemin Patofizyolojisi 10 2.4.2. Lenfödemin Nedenleri 11 2.4.3. Lenfödem Şiddeti ve Aşamaları 11 2.4.4. Lenfödem Teşhisi 13 2.4.5. Lenfödemde Risk Faktörleri 14 2.4.6. Lenfödem İnsidansı 15 2.5. Omuz Anatomisi ve Biyomekaniği 16 2.5.1. Glenohumeral Eklem 16 2.5.2. Sternoklavikular Eklem 18 2.5.3. Akromiyoklavikular Eklem 18 2.5.4. Skapulotorasik Eklem 19 2.5.5. Skapular Diskinezi 20 2.6. Mastektomi, Lenfödem ve Omuz Biyomekaniği İlişkisi 21 2.7. Skapulanın Kinematik Değerlendirme Yöntemleri 24 2.7.1. Skapulanın 3 Boyutlu Hareket Analizi 25 3. BİREYLER ve YÖNTEM 29 3.1. Bireyler 29 3.2. Yöntem 31 3.2.1. Bireylerin Değerlendirilmesi 31 3.3. İstatistiksel Yöntem 39 4. BULGULAR 40 4.1 Tanımlayıcı Veriler 40 4.2. Kinematik Analiz Sonucu Elde Edilen Veriler 46 4.2.1. Elevasyon 30-60-90° Kaldırma Fazında Elde Edilen Kinematik Veriler 46 4.2.2. Elevasyonun 90-60-30° İndirme Fazında Elde Edilen Kinematik Veriler 52 4.2.3. Lenfödem Süresi ile Skapular Kinematik İlişkisi 59 5. TARTIŞMA 63 5.1. Bireyler 63 5.2. Bireylerin Omuz Eklemine Yönelik Fiziksel Özellikleri 64 5.3. Hastaların Skapular Kinematik Analiz Sonuçları 65 5.3.1. İnternal-Eksternal Rotasyon 67 5.3.2. Yukarı-Aşağı Rotasyon 69 5.3.3. Anterior-Posterior Tilt 71 5.4. Lenfödem Süresi ile Skapular Kinematik İlişkisi 72 5.5. Kısa Form Omuz, Kol ve El Sorunları Anketi (Quick DASH) 73 6. SONUÇ ve ÖNERİLER 76 7. KAYNAKLAR 78 8. EKLER Ek 1. Etik Kurul Onay Formu Ek 2. Kısa Form Kol, Omuz ve El Sorunları Anketi (The Shortened Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand Questionnaire - Quick DASH) Ek 3. Hasta Onay Formu 9. ÖZGEÇMİŞ Bu çalışmanın amacı, mastektomi sonrası volümetrik ölçüm farkına göre orta ve şiddetli lenfödem (LÖ) gelişen ve LÖ gelişmeyen hastalarda, LÖ şiddetinin skapula kinematikleri üzerine olan etkisinin incelenmesiydi. Çalışmaya meme kanseri tedavisinin bir parçası olarak radikal ya da modifiye radikal mastektomi geçiren 46 kadın dahil edildi. Hastalar LÖ olmayan (n=15), orta şiddetli LÖ olan (n=15) ve şiddetli LÖ olan (n=16) vakalar şeklinde 3 gruba ayrıldı. Volümetrik ölçümle üst ekstremite hacimleri, inklinometre ile aktif eklem hareket açıklıkları, Kısa Form Kol, Omuz ve El Sorunları Anketi (Quick DASH) ve skapula kinematik analizi elektromagnetik sistem ile kol elevasyonunun 30-60-90° kaldırma ve indirme fazında ölçülerek kaydedildi. Elde edilen veriler nonparametrik testlerle analiz edildi. LÖ süresi şiddetli LÖ grubunda orta şiddetli LÖ grubundan daha yüksekti (p0.05). LÖ süresi ile skapular kinematikler arasında yapılan korelasyon testinde, LÖ süresi arttıkça skapular kinematiklerin bozulduğu yönünde orta kuvvette korelasyon saptandı (p