Hastalığı Aktif Dönemde Olmayan Kanser Hastalarına Uygulanan Güçlendirme Programının Travma Sonrası Büyüme ve Psikolojik Sağlamlılık Düzeylerine Etkisi

-This research was conducted as an interventional study including a control group with pre- post- and follow-up tests to determine the effects of an empowerment program on resilience and postraumatic growth of cancer patients in remission period. The sample of the research was consisted of 114 patients who came for follow-up visits from Hacettepe Universiy Oncology Hospital and Ankara Numune Education and Research Hospital Oncology Clinics. These patients randomised to intervention and control groups and, after the patients who cannot join the intervention sessions regularly and follow-up measurements dropped out, the research was completed with 78 patients. Data was collected by Introductory Data Form developed by the researcher, Posttraumatic Growth Inventory and The Resilience Scale for Adults between January 2016- June 2016. Numbers, percentage and The Analysis of Variance were used for data evaluation. According to the study results, patients’ posttraumatic growth and resilience total and sub-scale scores significantly increased in measurements conducted after the program and during follow-up than measurements conducted before the program and than measurements of the control group. Based on these results, continuation of the use of this program in empowerment of patients and conducting qualitative research to enrich this program might be suggested.-İÇİNDEKİLER Sayfa ONAY SAYFASI iii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET SAYFASI iv ETİK BEYAN SAYFASI v TEŞEKKÜR vi ÖZET vii ABSTRACT viii İÇİNDEKİLER ix SİMGELER VE KISALTMALAR xii TABLOLAR xiii ŞEKİLLER xiv 1. GİRİŞ 1 1.1. Problem Tanımı 1 1.2. Araştırmanın Amacı 3 2. GENEL BİLGİLER 4 2.1. Kanser Yaşantısı 4 2.2. Kanser Yaşantısında Psikososyal Sorunlar 5 2.3. Psikolojik Sağlamlık 6 2.4. Travma Sonrası Büyüme 8 2.5. Kanserde Travma Sonrası Büyüme ve 9 Psikolojik Sağlamlığı Güçlendirme 2.6. Güçlendirmede Konsültasyon Liyezon Psikiyatri 11 Hemşiresinin Rolü 3. GEREÇ VE YÖNTEM 13 3.1. Araştırmanın Şekli 13 3.2. Araştırmanın Yapıldığı Yerler ve Özellikleri 13 3.2.1. Hacettepe Üniversitesi Onkoloji Hastanesi 13 3.2.2. Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi 13 3.3. Araştırmanın Evren ve Örneklemi 14 3.4. Verilerin Toplanması 16 3.4.1. Veri Toplama Formları 16 3.4.2. Araştırmanın Uygulanması 17 3.5. Verilerin Değerlendirilmesi 19 3.6. Araştırmanın Etik Boyutu 20 3.7. Araştırmanın Sınırlılıkları 20 4. BULGULAR 21 4.1. Uygulanan Güçlendirme Programının Psikolojik 21 Dayanıklılık ve Travma Sonrası Büyüme Üzerine Etkisi 4.2. Psikolojik Sağlamlık Düzeyinin Travma Sonrası 26 Büyüme Düzeyini Yordama Durumu 4.3. Araştırmaya Katılan Bireylerin Tanıtıcı Özellikleri 28 4.4. Araştırmaya Katılan Bireylerin Hastalık Sürecine İlişkin 30 Özellikleri 4.5. Bireylerin Bazı Demografik Özelliklerinin 32 Psikolojik Sağlamlık ve Travma Sonrası Büyüme Düzeylerine Göre Değişimi 5. TARTIŞMA 34 6. SONUÇ VE ÖNERİLER 38 6.1. Sonuçlar 38 6.2. Öneriler 39 7. KAYNAKLAR 40 8. EKLER 56 EK 1: Güçlendirme Programı Oturum İçerikleri EK 2: Hasta Tanıtıcı Bilgi Formu EK 3: Travma Sonrası Büyüme Ölçeği EK 4: Yetişkinler İçin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği EK 5: Düşünce Kayıt Formu EK 6: Akılcı Olmayan İnançları Yakalama Formu EK 7: Akılcı Olmayan İnancı Sorgulama Formu EK 8: İletişim Biçimlerine (Atılgan Olmayan, Saldırgan, Atılgan İletişim) İlişkin Çalışma Kağıdı EK 9: Doğru İletişim Kartı EK 10: Tepki Ayırt Etme Testi EK 11: Kişisel Haklar Çalışma Kağıdı EK 12: Atılgan İletişim Çalışma Kağıdı EK 13: Olumlu ve Olumsuz Özelliklerim Çalışma Kağıdı EK 14: Roller Anketi EK 15: Etkili ve Etkili Olmayan Başetme Yöntemleri Bilgilendirme Kağıdı EK 16: Hedef Belirleme Çalışma Kağıdı EK 17: Hayatın Anlamı EK 18: Yaşamı Anlamlandırma EK 19: Müdahale Grubu Aydınlatılmış Onam Formu EK 20: Kontrol Grubu Aydınlatılmış Onam Formu EK 21: Tez Çalışması İle İlgili Etik Kurul İzni EK 22: Araştırmanın Uygulanabilmesi İçin Hastane İzinleri 9. ÖZGEÇMİŞBu araştırma hastalığı aktif dönemde olmayan kanser hastalarına uygulanan güçlendirme programının travma sonrası büyüme ve psikolojik sağlamlık düzeylerine etkisinin belirlenmesi amacıyla öntest, sontest ve izleme desenli ve kontrol gruplu bir müdahale çalışması olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma örneklemini Hacettepe Onkoloji Hastanesi ve Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Onkoloji kliniklerine kontrolleri için gelen 114 hasta oluşturmuştur. Bu hastalar müdahale ve kontrol gruplarına randomize edilmiştir. Araştırma düzenli olarak araştırma oturumlarına veya izlem ölçümlerine katılamayan hastalar çıkarıldıktan sonra geriye kalan 78 kişi ile tamamlanmıştır. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen tanıtıcı bilgi formu, Travma Sonrası Büyüme Ölçeği ve Yetişkinler İçin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği ile Ocak - Haziran 2016 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzdelik, tekrarlı ölçümlerde varyans analizi, korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; uygulanan güçlendirme programı sonunda ve izlem ölçümünde, hastaların travma sonrası büyüme ve psikolojik dayanıklılık toplam ve alt boyut puanlarının müdahale öncesi ölçüme ve kontrol grubuna göre istatistiksel anlamlılıkta arttığı belirlenmiştir (p= 0.001). Bu sonuçlar doğrultusunda, uygulanan programın hastaların güçlendirilmesinde kullanılmaya devam edilmesi ve program içeriğinin daha iyi bir noktaya taşınabilmesi için nitel araştırmaların yapılması önerilebilir