Yüzücülerde Kas Yorgunluğunun Skapular Kinematiğe ve Fonksiyonelliğe Etkisi

Özyılmaz U. U, The Effect of Muscle Fatigue on Scapular Kinematics and Functionality in Swimmers, Hacettepe University, Institute of Health Sciences, Sports Physiotherapy Program, Master of Science Thesis, Ankara, 2018. The aim of this study was to evaluate the shoulder kinematics and investigate the effect of scapular muscle fatigue on scapular kinematics. Twenty-seven athletes who did not have shoulder pain and/or shoulder related surgical history and professionally interested in swimming sports were included to study. Fatigue protocol was created with 4 exercises chosen to create fatigue in scapular muscles. Before and after fatigue 3-dimensional scapular kinematics (scapular upward-downward rotation, internal-external rotation and anterior-posterior tilt) were analyzed during lifting and lowering of the 30°, 60°, 90° and 120° humerothoracic elevation using an electromagnetic system. Pre and post fatigue functionality was assessed by modified push-up test, closed kinetic chain upper extremity stabilization test, and unilateral seated shot put test. The scapular kinematic datas recorded before and after fatigue were analyzed using bivariate repetitive variance analysis, functional tests were analyzed with Student t test and Wilcoxon test. As a result of statistical analysis at 3-dimensional scapular kinematic, there was an increase in scapular internal rotations at 30° elevation and 120° deceleration levels (p0.05). There was a statistically significant decrease after fatigue at modified push-up test (p0.05). The results of this study showed that scapular muscle fatigue affects scapular kinematics and functionality in swimmers. The results of this study, in which the adaptation of the neuromuscular system and the changes in performance are examined in detail, show the basic biomechanical knowledge that will lead to development of rehabilitation and training programs, prevention of possible injuries and determination of injury risks in individuals who are interested in overhead sports such as swimming sports.İÇİNDEKİLER ONAY SAYFASI iii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iv ETİK BEYAN v TEŞEKKÜR vi ÖZET vii ABSTRACT viii İÇİNDEKİLER ix SİMGELER VE KISALTMALAR xi ŞEKİLLER xii 1. GİRİŞ 1 2. GENEL BİLGİLER 3 2.1. Omuzun Fonksiyonel Anatomisi 3 2.1.1. Omuz kemikleri ve Diğer Statik Yapılar 4 2.1.2. Omuz Kompleksi Ligamentleri 5 2.1.3. Omuz Kompleksi Eklemleri ve İnervasyonları 7 2.1.4. Omuz Kompleksi Kasları 10 2.2. Omuz Biyomekaniği ve Artrokinetiği 13 2.2.1. Skapulanın Önemi 16 2.3. 3-Boyutlu Skapular Kinematik Değerlendirme ve Analiz 17 2.4. Yüzme Sporu 19 2.5. Yüzme Biyomekaniği 21 2.6. Kas Yorgunluğu 25 2.6.1. Kas Yorgunluğunun Değerlendirilmesi 26 3. GEREÇ VE YÖNTEM 28 3.1. Bireyler 28 3.1.1. Akış Şeması 29 3.2. Yöntem 30 3.2.1. Demografik Bilgiler 30 3.2.2. Gruplandırma 30 3.2.3. Çalışmanın Akışı 30 3.2.4. Üç Boyutlu Skapular Hareketlerin Değerlendirilmesi 30 3.2.5. Fonksiyonelliğin Değerlendirilmesi 33 3.2.6. Yorgunluk Protokolü 35 3.2.7. Yorgunluğun Değerlendirilmesi 38 3.3. İstatistiksel Analiz 38 4. BULGULAR 39 4.1. Demografik Bilgiler 39 4.2. 3-Boyutlu Skapular Kinematik 39 4.2.1. Hareket Düzlemlerine Göre Skapular Kinematik Veriler 39 4.2.2 Humerotorasik Elevasyon Ve Deselerasyon Seviyelerine Göre Skapular Kinematik Veriler 43 4.3. Fonksiyonel Testler 51 5. TARTIŞMA 53 6. SONUÇLAR VE ÖNERİLER 66 7. KAYNAKLAR 67 8. EKLER EK-1. Etik Kurul Onayı EK-2. Aydınlatılmış Ebeveyn Formu EK-3. Araştırma Amaçlı Çalışma İçin Çocuk Rıza Formu EK-4. Sözel Bildiri 9. ÖZGEÇMİŞÖzyılmaz U. U, Yüzücülerde Kas Yorgunluğunun Skapular Kinematiğe ve Fonksiyonelliğe Etkisi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Spor Fizyoterapistliği Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2018. Bu çalışmanın amacı yüzücülerde omuz kinematiğini değerlendirmek ve skapular kas yorgunluğunun skapular kinematik üzerine etkisini araştırmaktı. Çalışmaya omuz ağrısı ve/veya omuz ilişkili cerrahi hikayesi olmayan ve yüzme sporu ile profesyonel olarak ilgilenen 27 sporcu dahil edildi. Skapular kaslarda yorgunluk oluşturmak amaçlı seçilen 4 egzersizden oluşan yorgunluk protokolü oluşturuldu. Yorgunluk öncesi ve sonrası 3-boyutlu skapular kinematik (skapular yukarı-aşağı doğru rotasyon, internal-eksternal rotasyon ve anterior-posterior tilt) elektromanyetik sistem kullanılarak 30°, 60°, 90° ve 120° humerotorasik elevasyonun kaldırma ve indirme fazında analiz edildi. Yorgunluk öncesi ve sonrası fonksiyonellik, Modifiye şınav testi, kapalı kinetik zincir üst ekstremite stabilizasyon testi ve oturmada tek taraflı sağlık topu fırlatma testi ile değerlendirildi. Yorgunluk öncesi ve sonrası kayıt edilen skapular kinematik veriler Çift-yönlü tekrarlı varyans analizi kullanılarak, fonksiyonel testler ise Student t testi ve Wilcoxon testi kullanılarak analiz edildi. İstatistiksel analiz sonucunda 3-boyutlu skapular kinematikte 30° elevasyon seviyesinde ve 120° deselerasyon seviyesinde yorgunluk sonrası skapular internal rotasyonda artış meydana geldi (p0,05). Modifiye şınav testinde (p0,05). Bu araştırmanın sonuçları, yüzücülerde skapular kas yorgunluğunun skapular kinematiği ve fonksiyonelliği etkilediğini gösterdi. Yüzme sporu gibi baş üstü sporlarla ilgilenen bireylerde yorgunluk ile birlikte nöromusküler sistemin adaptasyonunun ve performans değişikliklerinin detaylı bir şekilde incelendiği bu çalışmanın sonuçları, yüzücülerde antrenman programlarının geliştirilmesi, yaralanma risklerinin belirlenmesi ve önlenmesi ile birlikte rehabilitasyon programları için yol gösterecek temel biyomekanik bilgileri sunmaktadır