SWECO ARCHEOLOGISCHE RAPPORTEN 2222

In opdracht van Natuurmonumenten heeft Sweco een bureauonderzoek uitgevoerd ter plaatse van het plangebied Hegewiersterfjild fase 2. Aanleiding voor het onderzoek is de voorgenomen herinrichting van het gebied in het kader van natuurontwikkeling. Het plangebied bestaat uit vier deelgebieden. Hierbij zullen graafwerkzaamheden plaatsvinden die eventuele archeologische waarden kunnen verstoren dan wel vernietigen. De archeologische verwachting voor de periode Steentijd-Bronstijd is laag. Voor de periode IJzertijd-Middeleeuwen is de archeologische verwachting middelhoog tot hoog. De deelgebieden liggen deels op de kwelderwallen en deels in getijvlakte-afzettingen. Het gebied is vanaf de IJzertijd bewoond zoals blijkt uit verschillende terpen aan de zuidzijde en noordzijde van het onderzoeksgebied. Binnen het plangebied is een terp gekarteerd. Binnen het plangebied geldt een middelhoge tot hoge verwachting voor deelgebieden 1, 2a (deels), 2b, 3 en 4. Hoewel in deelgebieden 1, 2a, 3 en 4 geen archeologische vindplaatsen bekend zijn en er op basis van historisch kaartmateriaal geen aanwijzingen zijn voor de bewoning in deze delen van het plangebied kunnen bewoningsresten, resten van terpen en vlaknederzettingen, niet worden uitgesloten. Eerder booronderzoek in de omgeving heeft aangetoond dat in het plangebied naast de bekende gekarteerde terpen en stinsen nog andere archeologische vindplaatsen aanwezig kunnen zijn uit de IJzertijd-Romeinse tijd en Middeleeuwen. Ook resten van landgebruik in de vorm van bijvoorbeeld oude greppelstructuren zijn mogelijk aanwezig. Voor deelgebieden 1, 2a (deels), 3 en 4 geldt daarom een middelhoge verwachting. Deelgebied 2b ligt aan de oostelijke randzone van een terp zoals weergegeven op de FAMKE. Aangetoond is dat tot een diepte van 1,5 m -mv terplagen aanwezig zijn. De top van de terp is verstoord en geëgaliseerd. Maar de terpzool en dieper ingegraven sporen zijn mogelijk nog intact: resten van waterputten, paalgaten en ingegraven kuilen. Vondsten als terpaardewerk uit IJzertijd-Romeinse tijd, metaal, onverbrande plantaardige resten en dierlijk bot en archeologische indicatoren als resten houtkool kunnen direct onder de bouwvoor worden verwacht. Voor de archeologische resten die direct onder het maaiveld worden verwacht is de gaafheid en de conservering minder goed dan de archeologische resten die onder de laagste grondwaterstand worden verwacht. Binnen deelgebied 2b zijn daarnaast een tweetal hoogtes ten oosten van de Harlingerweg aanwezig die vooralsnog niet eerder zijn onderzocht. Hier kunnen eveneens restanten van terpen of vlaknederzettingen in het bodemarchief aanwezig zijn. In het noordelijke deel van het deelgebied is daarnaast een zone aanwezig waar de FAMKE adviseert om te ‘streven naar behoud’. Deelgebied 3 is tijdens een eerder uitgevoerd inventariserend booronderzoek (verkennend en karterend) voldoende onderzocht. Hier wordt geen vervolgonderzoek geadviseerd. Voor deelgebieden 1, 2 en 4 wordt geadviseerd om ter plaatse van de delen van het plangebied waar bodemgrepen staan gepland een bodemonderzoek uit te voeren conform de richtlijnen van de FAMKE bestaande uit een karterend booronderzoek 1 Middeleeuwen. Binnen het deelgebied 2b wordt geadviseerd om waarderend onderzoek uit te voeren ter plaatse van tweetal hoogtes en een gebied dat op de Friese Archeologische Monumentenkaart Extra (FAMKE) als ‘streven naar behoud’ is gekarteerd