Oratio pro Aulo Caecina Cycerona – prawo pomiędzy jurysprudencją a retoryką

The starting point of the author’s considerations is one of Cicero’s forensic speeches in a civil case, Oratio pro Caecina. But the main purpose of this article is to answer the following question: was Cicero a jurist or not? For many years, this problem was controversial for Romanists, historians and theoreticians of rhetoric. The author puts forward two hypotheses – firstly, a historical one, and secondly a modern one. In the light of the former, Cicero was not a jurist, because in court he played the role of a Roman advocatus and Roman iurisconsultus. From the modern perspective the problem is more complicated – he was a jurist in the modern sense, even if he was not a jurist in today’s meaning. The author’s analysis is constructed more from the point of view of legal philosophy than from the history of Roman law.Punktem wyjścia rozważań autora jest prezentacja jednej z mów Cycerona w sprawie cywilnej, oratio pro Caecina. Na tym tle próbuje on odpowiedzieć na następujące pytanie, od dawna stawiane w nauce prawa rzymskiego: czy Cyceron był prawnikiem? W artykule zaproponowano spojrzenie na ten problem z dwóch perspektyw – historycznej i współczesnej. Zdaniem autora w perspektywie historycznej Cyceron nie był prawnikiem w rzymskim znaczeniu tego pojęcia; natomiast w perspektywie współczesnej powinniśmy go jednak uznać, stosując terminologię anglosaską, za jurist (nawet jeśli nie za lawyer). W artykule analiza prowadzona jest nie z pozycji historii prawa rzymskiego, lecz w ujęciu filozoficzno-prawnym