Benzerlikleri ve farklılıkları üzerinden iki modern otoriter liderin yönetimleri

145 pagesTurkey and Iran had a great transformation under two modern nationalist leaders, in the first half of the twentieth century. In this study, we will make evaluations about modern nationalist rules of Iran and Turkey, in which similar Western reforms were attempted to implement in the transition process from Empire to the Nation-State, led by Mustafa Kemal and Reza Khan. These evaluations will be also included structural problems they faced, the partnerships they built and the groups they struggled with, by consideration historical process, within an integrated and comprehensive textuality. Throughout the thesis, we will try to evaluate similarities and differences of two modernist leaders, with help of comparative analyses in terms of social, politic, and institutional. The Imperial past of the two countries, which had institutional, administrational and economic differences essentially, became district from each other especially with the nineteenth century. Mustafa Kemal and Reza Khan took over governments of the two countries which had rather different institutional structures and social dynamics. In addition to this, mentality differences between two leaders also gave clues about the differences which came out during their rules. In respect, even though they adopted quite similar policies in internal politics during 1930s, when two leaders liquidated the opposition movement in their countries and strengthened their authoritarian one-man regimes, the differences between their approaches in the field of international relations caused to different endings for their administration.Türkiye ve İran, iki modern milliyetçi liderin yönetimi altında yirminci yüzyılın ilk yarısında büyük bir dönüşüm yaşamışlardır. Bu çalışmada, Mustafa Kemal ve Rıza Han liderliğinde, İmparatorluktan ulus devlete geçiş süreçlerinde benzer Batılı reformların uygulanmaya çalışıldığı İran ve Türkiye’deki modern-milliyetçi yönetimlerin, reformları uygularken karşılaştıkları yapısal sorunlara, kurdukları ortaklıklara ve mücadele ettikleri gruplara tarihsel süreci de göz önüne alarak bütünsel ve kapsamlı bir anlatım içerisinde değerlendirmeler yapacağız. Tez boyunca, iki modernleşmeci liderin yönetimlerinin benzerliklerini ve farklılıklarını toplumsal, politik ve kurumsal açılardan karşılaştırmalı analizler yardımıyla değerlendirmeye çalışacağız. En temelinde, kurumsal, yönetimsel ve ekonomik farklılıklara sahip olan iki ülkenin, imparatorluk geçmişleri özellikle 19. Yüzyıl ile birlikte birbirinden farklılaşmıştır. Mustafa Kemal ve Rıza Han birbirlerinden oldukça farklı kurumsal yapılara ve toplumsal dinamiklere sahip olan iki ülkenin yönetimlerini devralmışlardır. Bunların yanı sıra iki liderin aralarındaki mentalite farklılıkları da yönetimleri süresince ortaya çıkmış olan farklılıklar hakkında ip uçları vermektedir. Bu bakımdan, iki liderin ülkelerindeki muhalefetleri tasfiye ettikleri ve Otoriter tek-adam rejimlerini güçlendirdikleri 1930’lu yıllar, özellikle iç siyasette oldukça benzer politikalar izlemiş olsalar da uluslararası ilişkiler alanındaki yaklaşımları arasındaki farklılıklar yönetimlerinin sonlarının oldukça farklı olmasına neden olmuştur