Puberte nöroendokrinolojisi ve gonadotropin salgılatıcı hormon nöronları

Gonadotropin salgılatıcı hormon (GnRH), puberte oluşumunda temel olarak rol oynayan ve hipotalamusta çeşitli nöron gruplarından salınan bir hormondur. GnRH nöronları, belirli aralıklarla salınım yapmakta ve bu nedenle “Puls Jeneratörü” olarak adlandırılmaktadır. Kisspeptin ve reseptörü olan KiSS1R, GnRH salınımınında anahtar faktörlerdir. Kisspeptin ile uyarılan GnRH salınımı ile birlikte ön hipofiz üreme hormonları olan luteinleştirici hormon (LH) ve folikül uyarıcı hormon (FSH) salınır. Ön hipofizden salınan bu hormonlar, gonadların gelişmesini, işlevlerini yerine getirmesini ve olgunlaşmasını sağlar. Puberte oluşumundan önce juvenil duraklama süreci içerisinde GnRH puls jeneratörü baskılanmıştır ve gonadotropin salınımı engellenmiştir. Engelin kalkması ile birlikte puberte meydana gelmektedir. Puberte oluşumu ile beraber GnRH salınımının sıklığı ve genliği artar ve bunun sonucu LH ve FSH salınımları da artar. Sonuç olarak ikincil cinsel özellikler meydana gelir. Puberte oluşumunda bir diğer önemli etken olarak ortaya çıkan hormon leptindir. Leptin düzeyi, vücut enerji deposu ile orantılı olup temel işlevi beyini vücut enerji rezervinden haberdar etmek ve obezite gelişimini engellemektir. Puberte oluşumunda leptin, bir enerji sinyali olarak görev yapar ve yeterli düzeyde enerji miktarına ulaşıldığında puberte öncesi artmakta ve yokluğunda puberte gecikmektedir. Bu derlemede, puberte ve GnRH nöronları arasındaki ilişki, puberte oluşumunun öncesi ve sonrasında meydana gelen hormonal değişimler ve olası puberte oluşum mekanizması tartışılacaktır