Proefsleuvenonderzoek langs de Julianastraat te Berghem in plangebied t Reut (gemeente Oss)

Archeologisch Onderzoek Leiden (Archol bv) heeft in opdracht van de gemeente Oss in plangebied ’t Reut een archeologisch inventariserend verkennend onderzoek (IVO) uitgevoerd door middel van proefsleuven. Aanleiding voor het onderzoek waren de bouwplannen van een woonwijk met een totale oppervlakte van 11 ha. De aanleg daarvan betekende een zekere vernietiging van alle mogelijk aanwezige archeologische waarden in het te bebouwen deel van het plangebied. Het IVO bestaat uit twee fasen. Een eerste fase van onderzoek is reeds uitgevoerd (november-december 2005) en ook gerapporteerd (Archol-rapport 65). Ruim 7 ha van het plangebied is toen onderzocht. Hierbij zijn een laatmiddeleeuwse ontginningshoeve en de bijbehorende percelering ontdekt. De noordoosthoek van het plangebied was tijdens de eerste fase niet toegankelijk. Historisch kaartmateriaal gaf aanleiding om hier langs de westzijde van de Julianastraat sporen van een landweer te verwachten. Mogelijk bevonden zich hier ook vervolgsporen van de voornoemde percelering en bewoningssporen uit de pre- en protohistorie en de late middeleeuwen. Tijdens de tweede fase van het IVO in augustus 2007 zijn hier daarom alsnog proefsleuven gegraven. De resultaten van de tweede fase van het IVO wijzen uit dat de hoge verwachtingen bijgesteld moeten worden. De bodemopbouw is namelijk verstoord; onder de bouwvoor bevindt zich direct het gele zand van de C-horizont. Sporen van afgravingen en de algehele lage ligging van het terrein wijzen erop dat de noordoosthoek van het plangebied in een recent verleden (vorige eeuw) op grote schaal is verstoord. Mogelijk verklaart dit de afwezigheid van nederzettingssporen, zoals paalkuilen, uit de pre-, protohistorie en middeleeuwen. Tussen de verstoringen zijn uiteindelijk toch enkele archeologische waarden aangetroffen: het blijkt te gaan om het verwachte vervolg van de laatmiddeleeuwse perceleringsgreppels. Dergelijke lineaire sporen hebben nu eenmaal een grotere trefkans tussen de grote verstoringen. De afwezigheid van de verwachte landweer, doorgaans een verzameling sporen van parallelle greppels en banen met paalkuilen, is daarom toch significant. Mogelijk moeten we de historische landweer onder de huidige Julianastraat of verder oostelijk situeren