Archeologisch bureauonderzoek

In juli 2014 heeft IDDS Archeologie een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd voor de Ankerplaats in Katwijk, gemeente Katwijk. De aanleiding voor dit onderzoek is de geplande nieuwbouw van elf woningen. Gegevens over verstoringsdieptes en dergelijke zijn nog onbekend. Op de archeologische beleidskaart van de gemeente Katwijk ligt het plangebied in een gebied waar karterend archeologisch onderzoek verplicht is bij bodemingrepen van 30 cm –mv of dieper. Het doel van het bureauonderzoek is het opstellen van een gespecificeerde verwachting voor het plangebied. Dit gebeurt aan de hand van bestaande bronnen over bekende en verwachte archeologische waarden binnen het plangebied. Op basis van de resultaten van het onderzoek worden aanbevelingen gedaan over eventueel behoud of vervolgonderzoek. Het plangebied is gelegen in het mondingsgebied van de Oude Rijn, die ontstaan is vanaf het midden van het vijfde millennium voor Chr. Op basis van archeologisch onderzoek in het naastgelegen Havengebied bestaat de ondergrond van het plangebied waarschijnlijk uit restgeulafzettingen van de Oude Rijn waarvan de top, ondanks de ligging in een kwelderachtig gebied, bruikbaar was door de mens. Een zandlaag op de restgeulafzettingen is waarschijnlijk afgezet tijdens de Sint Thomasvloed in 1163. De bovenste lagen bestaan uit verschillende fases van duinafzettingen, waarvan de bovenzijde is verstoord. Archeologische onderzoeken uit de directe omgeving van het plangebied hebben aangetoond dat dit gebied in ieder geval sinds de Romeinse tijd gebruikt werd door de mens. Grote hoeveelheden Romeins bouwmateriaal kunnen het restant zijn van een in de buurt gelegen gebouw of van een dumpplaats voor bouwafval. In de Merovingische tijd (Vroege Middeleeuwen) lag er een grafveld in de buurt van het plangebied. Dit grafveld was aangelegd op een uit klei opgeworpen heuvel. Uit de Middeleeuwen zijn sporen van akkerbouw en verkaveling aangetroffen. Historische kaarten tonen aan dat het plangebied sinds 1615 waarschijnlijk onbebouwd is geweest en in gebruik was als weiland. Vlak ten zuiden van het plangebied lag het Mallegat, een 16e-eeuws afwateringskanaal dat nooit is voltooid. Tegenwoordig is het plangebied deels braakliggend en deels in gebruik als openbare weg en parkeerplaats. Op basis van het bureauonderzoek kan een gespecificeerd archeologisch verwachtingsmodel worden opgesteld. In de restgeulafzettingen worden alleen losse vondsten verwacht zoals vaartuigen en resten van jacht en visvangst. Voor de top van de restgeulafzettingen, ontstaan in een soort kweldergebied, geldt een hoge verwachting voor archeologische resten uit de Romeinse tijd en Vroege Middeleeuwen. In de duinafzettingen onder de verstoorde lagen kunnen resten uit de Middeleeuwen worden aangetroffen. Vanaf 1615 worden geen archeologische resten verwacht, aangezien het plangebied op de historische kaarten onbebouwd is en in gebruik is als weiland. Er wordt geadviseerd om in het plangebied vervolgonderzoek uit te laten voeren. De te verwachten archeologische resten, zoals grafvelden en los vondstmateriaal dat geassocieerd kan worden met bebouwing of met een dumpplaats van bouwafval, kunnen veelal niet opgespoord worden middels booronderzoek. Daarom wordt geadviseerd om het vervolgonderzoek te laten bestaan uit een proefsleuvenonderzoek