Een Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek in de vorm van een verkennend booronderzoek

ADC ArcheoProjecten heeft in maart 2014 een bureauonderzoek en Inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locatie De Groene Linten in Haarlem (gemeente Haarlem). Aanleiding was de voorgenomen sloop en nieuwbouw van woningen. Op basis van het bureauonderzoek werd een gespecificeerde verwachting opgesteld. Teneinde deze verwachting te toetsen en aan te vullen werd in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. In het hele plangebied worden archeologische waarden verwacht vanaf het Late Neolithicum. Archeologische waarden tot de IJzertijd zullen zich in de top van de strandwal en eventueel in de randzone van de aangrenzende strandvlakte bevinden. De strandwal van Heemstede - Spaarnwoude vormt ter plaatse van het onderzoeksgebied geen aaneengesloten geheel, maar bestaat uit verschillende delen. Vanwege het ontbreken van voldoende gegevens wordt echter de geologische kaart in dit deel van Haarlem minder betrouwbaar geacht. Daarom is het niet bekend of er in de ondergrond van het plangebied daadwerkelijk een strandwal aanwezig is en zo ja wat de diepteligging daarvan is. In de periode IJzertijd – Vroege Middeleeuwen vernatte het gebied en trad veengroei op, waarbij zowel de strandvlaktes en als ook de strandwal van Heemstede – Spaarnwoude overgroeid raakte met veen. Uit onderzoek in de ten noorden van het plangebied gelegen Veerpolder, waarbij een huisplaats uit het derde kwart van de 12e eeuw is blootgelegd, is gebleken dat ook op het veen bewoning plaats vond. Ook in bij veldverkenningen in de Zuiderpolder is een concentratie van 11e en 12e eeuws aardewerk gevonden, die mogelijk duidt op een vindplaats. Behalve laatmiddeleeuwse bewoningssporen kunnen ook resten uit de Late Bronstijd/IJzertijd aanwezig zijn. Over de omvang en periode van deze bewoning is tot op heden echter weinig bekend. Aangenomen wordt dat de huisplaatsen in de loop van de Late Middeleeuwen werden verlaten als gevolg van overstromingen vanuit het Spaarne en de Liede en afgedekt werden met klei. Aan het eind van de Late Middeleeuwen en in de Nieuwe tijd werd het gebied vanaf de oevers van het Spaarne en de Liede ontgonnen. In de top van het veen en/of kleidek (IJ-afzettingen) kunnen archeologische waarden verwacht worden die samenhangen met de ontginning van het gebied, zoals ontginningssloten en –greppels. Op oude kaarten zijn geen aanwijzingen voor de aanwezigheid van bewoning te vinden. Bewoningsresten worden daarom niet verwacht. In de jaren ’60 werd de huidige woonwijk (‘Parkwijk’) aangelegd. Het is aannemelijk dat bij het opbrengen van een circa 2 m dik zandlichaam de bodem is verstoord. De top van de strandafzettingen zal, behalve ter plaatse van heipalen, echter grotendeels intact zijn. Teneinde deze verwachting te toetsen en aan te vullen werd in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Het onderzoek heeft aangetoond dat de natuurlijke ondergrond van het plangebied bestaat uit zwak kleiig tot sterk kleiig rietveen. Het veen is niet veraard. De top van het veen ligt op 260 tot 320 cm –mv. Boven het veen ligt een meer dan 200 cm dikke laag geelgrijs zwak siltig grof zand, een zandlichaam dat bij de aanleg van de woonwijk is opgebracht. De top van het veen vormt op basis van het bureauonderzoek een potentieel archeologisch niveau. Echter aangezien de top van het veen in het plangebied lijkt te zijn omgewerkt en er geen conserverend kleidek op ligt, is het niet waarschijnlijk dat er intacte archeologische waarden voorkomen in of op het veen. Een eventueel vondst- en/of sporenniveau zal waarschijnlijk verstoord zijn door agrarische activiteiten in de Nieuwe tijd. Indien er in plangebied toch naar archeologische waarden aanwezig zijn, zullen deze slechts beperkt (door het aanbrengen van heipalen) verstoord worden. ADC ArcheoProjecten adviseert om het terrein vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkeling. Het is echter niet volledig uit te sluiten dat binnen het onderzochte gebied toch nog archeologische resten voorkomen. Het verdient daarom aanbeveling om de uitvoerder van het grondwerk te wijzen op de plicht archeologische vondsten te melden bij de bevoegde overheid, zoals aangegeven in artikel 53 van de Monumentenwet. Wij wijzen u erop dat de bevoegde overheid op basis van dit rapport een selectiebesluit neemt. De mogelijkheid bestaat dat dit selectiebesluit afwijkt van het door ons opgestelde advies