Proefsleuvenonderzoek (IVO-P)

Econsultancy heeft in opdracht van de gemeente Katwijk een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd voor het plangebied aan de Moleneind 44 te Rijnsburg in de gemeente Katwijk. De aanleiding voor het onderzoek is de voorgenomen nieuwbouw van woningen binnen het plangebied. Naar verwachting zullen de woningen worden gefundeerd op een strook/sleuffundering liggend op betonpalen. Het is niet bekend of (een deel van) de nieuwbouw zal worden onderkelderd. Het archeologisch onderzoek wordt noodzakelijk geacht om te bepalen of er een gerede kans is dat archeologische waarden wel of niet aanwezig (kunnen) zijn in de ondergrond, die door de voorgenomen bodemingrepen kunnen worden aangetast/verloren kunnen gaan. Daarom is het binnen het kader van de Wet op de Archeologische MonumentenZorg uit 2007 (WAMZ), voortvloeiend uit het Verdrag van Malta uit 1992, verplicht voorafgaand archeologisch onderzoek uit te voeren. Doel van het proefsleuvenonderzoek is het aanvullen en toetsen van de gespecificeerde archeologische verwachting zoals vermeld in het bureau- en booronderzoek. Het gaat om gebied- of vindplaatsgericht onderzoek. Het proefsleuvenonderzoek gebeurt door middel van waarnemingen in het veld, waarbij (extra) informatie wordt verkregen over bekende en /of verwachte archeologische waarden binnen een onderzoeksgebied. Dit omvat de aan- of afwezigheid, de aard, de omvang, de datering, de gaafheid, de conservering en de inhoudelijke kwaliteit van de archeologische waarden. Gespecificeerd archeologisch verwachtingsmodel Het plangebied heeft vanwege de landschappelijke ligging geen verwachting meer voor resten uit de perioden (Laat-)Paleolithicum tot en met de Bronstijd. Voor de perioden IJzertijd t/m de Middeleeuwen heeft het plangebied een lage verwachting, aangezien het plangebied deel uitmaakt van een gebied dat onderhevig is geweest aan de meanderende, eroderende werking van de Oude Vliet (voorloper van de huidige Vliet). Binnen het plangebied heeft vroeger de vergaderzaal van de Rijnsburger Collegianten gestaan. De vergaderzaal is in 1640 gebouwd en is in 1704 verbouwd en als gastverblijf in gebruik genomen voor de halfjaarlijkse vergaderingen. Tot 1722 is de vergaderzaal regelmatig gebruikt voor bijeenkomsten. Na het einde van de Collegianten is het pand overgenomen door het Amsterdamse weeshuis ‘De Oranjeappel’. Aan het begin van de 19e eeuw wordt een pand binnen het plangebied aangeduid onder de naam ‘Menistekerk’. Er zou direct rondom deze ‘kerk’ een kerkhof hebben gelegen, dat toebehoorde aan de broeders Collegianten van het weeshuis De Oranjeappel te Amsterdam. Het is ech-ter de vraag of dit kerkhof ooit in gebruik is geweest. Er is nooit melding gedaan over het bestaan van deze begraafplaats. Resultaten Proefsleuvenonderzoek De bodemopbouw laat zien dat binnen het plangebied een intensieve bodembewerking heeft plaatsgevonden en dat er ophogingen hebben plaatsgevonden vanaf de 17e - 18e eeuw. Recente bodemverstorende ingrepen hebben geresulteerd in verstoringen van oudere bewonings-/loopniveaus, hoewel er ook terreindelen resteren waar een oudere (al dan niet bewerkte) ophogingslaag/woonniveau is aangetroffen met 18e-eeuws vondstmateriaal (voornamelijk fragmenten roodbakkend aardewerk, restanten muurwerk). Mogelijk zijn de uitbraaksleuf spoor 10 en de restanten van de kelder te koppelen aan de Vergaderzaal van de Rijnsburger Collegianten. De vondst van een fragment grijsbakkend aardewerk sluit de aanwezigheid van een laatmiddeleeuws bewoningsniveau niet uit, maar zal zich beperken tot het opgehoogde terreindeel waar de huidige woning nummer 44 staat met omliggende stroken tuin. Selectieadvies Volgens de waardering op de KNA voorgeschreven wijze krijgt de vindplaats een lage waardering en is niet behoudenswaardig. Het selectieadvies is dan ook om het plangebied vrij te geven voor verdere ontwikkeling en is vervolgonderzoek niet noodzakelijk. Wel wordt opgemerkt dat het nog onduidelijk is hoe de situatie onder de huidige bebouwing nummer 44 eruit ziet. Dit huis ligt hoger dan de omliggende percelen en uit het profiel in proefsleuf 5 blijkt dat hier sprake is van een intacte archeologische stratigrafie die mogelijk teruggaat tot in de Late Middeleeuwen. De kans op intact(er) muurwerk van de vergaderzaal en eventuele oudere resten lijkt in dit deel van het plangebied reëler. Daarom wordt voorgesteld om na sloop van de bebouwing van nummer 44 en het afkoppelen van de diverse nutsvoorzieningen (kabels, leidingen en riolering) om hier een aanvullende proefsleuf/begeleiding uit te voeren indien de toekomstige bodemverstoring dieper gaat dan 50 cm ten opzichte van het huidige maaiveld. Het definitieve selectiebesluit zal worden genomen door de bevoegde overheid, de ge-meente Katwijk