Archeologisch bureau- en booronderzoek aan Púndyk 6 te Wytgaard, gemeente Leeuwarden (FR)

Aanleiding tot het hier beschreven archeologische bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek door middel van boringen zijn de bouwplannen van maatschap Boersma-Ypma. Door deze werkzaamheden worden mogelijk archeologische resten bedreigd. Conform de Wet op de Archeologische Monumentenzorg dient het onderzoeksgebied eerst te worden onderzocht op de aanwezigheid van archeologische waarden. Maatschap Boersma-Ypma heeft MUG Ingenieursbureau, afdeling Archeologie, opdracht gegeven het onderzoek uit te voeren. Uit het bureauonderzoek blijkt dat het onderzoeksgebied aan de rand van de terp van Wytgaard ligt binnen een vlakte van getij-afzettingen. De bodem bestaat uit een knippige poldervaaggrond. In de omgeving van het onderzoeksgebied zijn archeologische resten aangetroffen die uit de periode ijzertijd tot en met middeleeuwen dateren. Het onderzoeksgebied is pas in de jaren ’80 van de vorige eeuw bebouwd. Tot die tijd heeft het een agrarische bestemming gehad. De huidige bebouwing kan voor bodemverstoringen gezorgd hebben maar deze zijn vermoedelijk lokaal van aard. Er moet bij een intacte bodem rekening gehouden worden met mogelijke terplagen of een randzone van een terp. Hier kunnen zich archeologische resten bevinden die kunnen bestaan uit sporen van bebouwing, afvalkuilen en erfafscheidingen die uit de periode ijzertijd tot en met middeleeuwen kunnen dateren. Uit het uitgevoerde booronderzoek blijkt dat de bodem van onder naar boven bestaat uit een pakket veen of een gelaagd pakket van klei- en veenlaagjes. Op dit veenpakket ligt tot circa 80 cm-mv een pakket matig tot zwak siltige grijs tot donkergrijze klei. Dit pakket varieert in dikte en is zwak tot matig humeus en wordt op basis van het voorkomen van fosfaat- en humusvlekken geïnterpreteerd als terplaag. Vanaf circa 80 cm-mv is hier een pakket lichtgrijze tot grijze, matig tot sterke siltige klei op afgezet. Bij boringen 5 en 6 gaat dit pakket naar boven toe over in vergraven grond met recente baksteenpuinspikkels. Binnen het onderzoeksgebied lijkt er vanaf circa 80 cm-mv sprake te zijn van een overspoelde terplaag. Bij boringen 5 en 6 is deze overspoelingslaag verstoord als gevolg van de nieuwbouw van de huidige (1,7m-mv) onderkelderde jongveestal. De nieuw te bouwen stal zal geheel onderkelderd worden. Deze onderkeldering zal tot circa 2 à 2,2 m beneden maaiveld reiken. Hierbij vindt een diepe bodemverstoring plaats. Indien er planaanpassing plaats kan vinden waarbij de bodem tot maximaal 70 cm-mv (80 cm-mv min een veiligheidsmarge van 10 cm) verstoord zal worden is een vervolgonderzoek mogelijk niet noodzakelijk. Indien planaanpassing geen optie is en de geplande bodemverstoring de potententiele terplaag zal verstoren beveelt MUG Ingenieursbureau vervolgonderzoek aan in de vorm van een archeologische begeleiding van het civieltechnische grondwerk