Archeologisch onderzoek: een archeologische begeleiding natuurontwikkeling

In opdracht van Natuurmonumenten heeft RAAP Archeologisch Adviesbureau in de nazomer en herfst van 2013 en de herfst van 2014 een archeologische begeleiding uitgevoerd in verband met plagwerkzaamheden in de gemeenten Winterswijk en Oost Gelre. Het doel daarvan was het documenteren en het veiligstellen van gegevens en materiaal van vindplaatsen om daarmee informatie te behouden die van belang is voor kennisvorming over het verleden. Het onderzoek had betrekking op drie gebieden die grotendeels in zones liggen waaraan tijdens eerder bureauonderzoek een lage archeologische verwachting is toegekend. Tijdens het veldwerk bleek inderdaad sprake te zijn van een lage dichtheid aan archeologische resten (sporen en vondsten). Niettemin heeft het onderzoek diverse archeologische resten opgeleverd, zoals greppels, een afvaldump en geïsoleerde vondsten. Bovendien is een vindplaats uit de Steentijd ontdekt en zijn sporen van gebouwen uit de Nieuwe tijd gevonden. De vindplaats uit de Steentijd bestaat uit een concentratie vondsten (hoofdzakelijk vuursteen, verder een brok zandsteen, enkele fragmenten houtskool en een enkel verbrand bot) op een oppervlak van 9 bij 4 m. Analyse van het vuursteenmateriaal heeft uitgewezen dat het gaat om een vindplaats uit Laat Paleolithicum. Deze vindplaats wordt op basis van de hoge zeldzaamheid en hoge informatiewaarde behoudenswaardig geacht. Naar aanleiding hiervan is aanbevolen om deze vindplaats op te graven door middel van het uitgraven en zeven van vakken (bijv. 0,5 x 0,5 m). Behoud in situ blijkt onder bepaalde voorwaarden echter ook goed mogelijk. De vindplaats is voorlopig afgedekt met worteldoek en zal in het najaar worden afgedekt met grond. Op grond van de configuratie van grondsporen (paalkuilen) zijn in de noordwestelijke randzone (gemeente Oost Gelre) zes gebouwstructuren herkend. Deze dateren waarschijnlijk uit de periode vóór de ontginning van het gebied en zijn mogelijk als bijenstallen gebruikt. Uit het aantreffen van deze structuren blijkt het belang van woeste gronden zoals heidevelden en randzones van veengebieden voor de mens. Hoewel het gebied ver buiten de bewoonde wereld lag, werd het wel degelijk benut. In de noordoostelijke randzone (gemeente Winterwijk) zijn eveneens sporen van kleine gebouwen gevonden. Het gaat om paalkuilen van vijf gebouwstructuren die op grond van een enkele aardewerkscherf in de 18e eeuw of later dateren. Gezien de ligging midden op een van oorsprong nat graslandperceel en de veldnaam ‘de Bleekhutte’ gaat het vermoedelijk om sporen van hutjes of schuurtjes die voor de productie van vlas naar linnen gebruikt zijn