Archeologisch bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek, verkennende fase

In opdracht van KuiperCompagnons zijn in juni 2015 een archeologisch bureauonderzoek en een inventariserend veldonderzoek (IVO), verkennende fase, uitgevoerd in verband met de geplande (her)ontwikkeling van het plangebied aan de Dorp 197 en 199 in Benschop, gemeente Lopik. Ten behoeve van het onderzoek is een aantal vragen gesteld die als volgt beantwoord kunnen worden: Op basis van het bureauonderzoek geldt in het plangebied op twee niveaus een archeologische verwachting. Het bovenste niveau komt voor vanaf de top van de komafzettingen tot aan het maaiveld. Op dit niveau kunnen archeologische resten voorkomen vanaf de ontginning van het gebied vanaf de eerste helft van de 12e eeuw. Het diepste archeologische niveau komt naar verwachting voor in de top van de afzettingen van de Benschop stroomrug. Deze worden verwacht tussen 4,0 en 7,0 m –NAP, oftewel tussen ongeveer 3,5 en 6,5 m –mv. In de top van deze afzettingen kunnen archeologische resten worden aangetroffen van na het in onbruik raken van de stroomrug rond 5800 BP (in het Midden Neolithicum). In het zuiden van deelgebied 2 wordt een derde niveau verwacht. Hier is het tevens mogelijk om resten aan te treffen op de oeverwal van de Blokland – Snelrewaard. De stroomrug ligt ten zuiden van het plangebied, maar de bijhorende oeverwallen kunnen dicht onder de bouwvoor worden aangetroffen. Hierop is het mogelijk om resten van bewoning vanaf het Midden Neolithicum aan te treffen. Het veldwerk heeft aangetoond dat er geen archeologische niveaus gerelateerd aan de stroomruggen in de ondergrond aanwezig zijn. De ondergrond bestaat uit komafzettingen, en mogelijk in deelgebied 1 uit beddingafzettingen op 3,8 m –mv. Voor deze afzettingen geldt een lage verwachting. In het noorden van beide deelgebieden is het wel mogelijk om archeologische resten aan te treffen in het bovengrond. Langs de straat het Dorp heeft vanaf de 12e eeuw bebouwing gestaan, waarvan resten kunnen worden aangetroffen onder de moderne verstoringen. In het noorden van deelgebied 1 is de ondergrond diep verstoord, waardoor hier geen resten worden verwacht. Rondom de bebouwing en boring 3 is het echter wel mogelijk om archeologische resten aan te treffen. Het is niet bekend of de aanleg van de huidige bebouwing de ondergrond onder de panden heeft verstoord. Achter de bebouwing vervalt de hoge verwachting vanwege moderne verstoringen. In deelgebied 2 is uitsluitend in de noordelijke boring nog een archeologisch niveau aanwezig. Ook hier is sprake van een hoge verwachting voor historische bebouwing. Deze komt al te vervallen ter plaatse van de tweede boring, waardoor de verwachting beperkt blijft tot het gebied rondom de noordelijke boring. Tijdens het onderzoek is geconstateerd dat voor het noorden van de deelgebieden een hoge verwachting geldt voor bewoning vanaf de 12e eeuw. Voor de overige delen van het plangebied geldt een lage verwachting vanwege de slappe komafzettingen en moderne verstoringen. De zones waar nader onderzoek wordt aanbevolen zijn weergegeven in bijlage 6. Voor de zones waar nader onderzoek noodzakelijk wordt geacht, wordt geadviseerd om een proefsleuvenonderzoek uit te laten voeren. Dit advies geldt indien graafwerkzaamheden dieper reiken dan 0,5 m –mv