Een Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek in de vorm van een verkennend booronderzoek

ADC ArcheoProjecten heeft in maart en april 2015 een bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek uitgevoerd op de locaties Het engelse werk, Dwarsakkers en Royenstein in Amerongen (gemeente Utrechtse Heuvelrug). De aanleiding van het onderzoek is de voorgenomen vervanging van de riolering en de herinrichting van wegen. Op basis van de landschappelijke ligging, op de flank van de Utrechtse Heuvelrug, en waarnemingen in de omgeving (waaronder grafheuvels en nederzettingsterreinen) moet in het plangebied rekening worden gehouden met archeologische vindplaatsen uit het Neolithicum, de Brons- en IJzertijd en de Vroege Middeleeuwen. Deze kunnen bestaan uit verschillende complextypen, zoals nederzettingen, grafvelden en akkerlagen. Behalve vindplaatsen uit het Neolithicum, de Brons- en IJzertijd en de Vroege Middeleeuwen kunnen tevens sporen uit de Late Middeleeuwen en de Nieuwe tijd aanwezig zijn. Op grond van historische informatie worden geen aan nederzettingen gerelateerde sporen uit de Late Middeleeuwen en de Nieuwe tijd verwacht. Daar staat tegenover dat wel sporen gerelateerd aan agrarische activiteiten, waaronder de tabaksteelt die vanaf de 17e eeuw opkwam, aanwezig kunnen zijn. Deze sporen zullen bestaan uit greppels en akkerlagen. De oorspronkelijke bodem bestond voor de aanleg van de woonwijk in de jaren ‘70/’80 van de vorige eeuw vermoedelijk uit loopodzolgronden en/of holtpodzolgronden. Deze gronden worden gekenmerkt door een circa 30 tot 50 cm dik humushoudend dek. Door de beschermende werking van een dergelijk dek kunnen archeologische sporen uit de perioden van voor de Late Middeleeuwen redelijk tot goed geconserveerd zijn. Wel moet rekening worden gehouden met verstoring door de tabaksteelt. Verder bestaat de kans dat bij de aanleg van de straten het humushoudende dek vanwege de geringe stabiliteit is afgevoerd en dat daarmee de beschermende werking ervan is verdwenen. Door de bodemingrepen, waaronder de aanleg van ondergrondse infrastructuur, zal vermoedelijk alleen lokaal de basis van dieper ingegraven sporen zijn overgebleven. Ondiepe sporen zullen waarschijnlijk zijn vernietigd. Teneinde bovengenoemde verwachting te toetsen en aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Hieruit bleek dat de natuurlijke ondergrond inderdaad is gevormd uit fluvioglaciale afzettingen. Deze bestaan uit zeer grof tot uiterst grof zand met grind en stenen en behoren tot Formatie van Drente. Hierop ligt een circa 30 tot 55 cm dik volledig vergraven plaggendek, dat ter plaatse van de bestrate delen van het plangebied wordt afgedekt 10 tot 65 cm dikke laag ophoogzand. In het plangebied is geen sprake is van een natuurlijk bodemprofiel. De verwachte loo- en holtpodzolgronden zijn niet aangetroffen. Als gevolg van grondbewerking in het kader van de aanleg van de woonwijk is de bodem vergraven tot in de top van de fluvioglaciale afzettingen. Uitgaande van een oorspronkelijke dikte van het plaggendek van 30 tot 50 cm is de bodemprofiel minimaal tot deze diepte verstoord. De archeologische verwachting voor de periode Neolithicum – Vroege Middeleeuwen dient naar laag te worden bijgesteld. De lage verwachting voor de perioden Late Middeleeuwen en Nieuwe tijd dient te worden gehandhaafd. ADC ArcheoProjecten adviseert om het terrein vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkeling. Het is echter niet volledig uit te sluiten dat binnen het onderzochte gebied toch nog archeologische resten voorkomen. Het verdient daarom aanbeveling om de uitvoerder van het grondwerk te wijzen op de plicht archeologische vondsten te melden bij de bevoegde overheid, zoals aangegeven in artikel 53 van de Monumentenwet. Wij wijzen u erop dat de bevoegde overheid op basis van dit rapport een selectiebesluit neemt. De mogelijkheid bestaat dat dit selectiebesluit afwijkt van het door ons opgestelde advies