Archeologisch bureau- en booronderzoek Vlaslaan te Beetsterzwaag, gemeente Opsterland (FR)

Uit het bureauonderzoek is gebleken dat het onderzoeksgebied ligt op een hoge zandrug waarin zich in de loop van de tijd een podzolbodem heeft gevormd. Op deze zandrug zijn mogelijk resten van een oud landbouwdek aanwezig. Het dorp Beetsterzwaag stamt uit de late middeleeuwen en de dorpskern betreft een terrein met een hoge archeologische waarde. Het onderzoeksgebied snijdt twee historische bewoningsassen. De oudste as dateert vermoedelijk vanaf de late middeleeuwen, de jongste vanaf de 18e eeuw. Doordat het onderzoeksgebied in bebouwd gebied ligt, is het aannemelijk dat er sprake kan zijn van verstoring van de natuurlijke bodemopbouw, door de aanleg van moderne infrastructuur en huizenbouw. Op basis van het bureauonderzoek kan gesteld worden dat de archeologische verwachting van het hele onderzoeksgebied hoog is. Het archeologische booronderzoek bevestigt het verwachtingsmodel uit het bureauonderzoek. In een deel van het onderzoeksgebied is sprake van een geheel of gedeeltelijk intacte podzolbodem met daarop een oud landbouwdek (boringen 1, 4 en 6). Ook zijn ontginningssporen in de vorm van sloten (boringen 2, 3 en 5) aangetroffen. In het onderzoeksgebied bestaat kans op het aantreffen van een oude, mogelijk van oorsprong middeleeuwse weg, sporen van bewoning en ontginningssporen die in elk geval teruggaan tot de vroege 18e eeuw, maar die mogelijk ouder zijn. Ook kan niet worden uitgesloten dat er zich vindplaatsen uit oudere periodes (vanaf de steentijd) binnen het onderzoeksgebied bevinden. MUG Ingenieursbureau adviseert op basis van de resultaten van het bureau- en booronderzoek in het onderzoeksgebied vervolgonderzoek uit te voeren middels een archeologische begeleiding, protocol opgraven indien de uit te voeren ingrepen binnen het onderzoeksgebied dieper reiken dan circa 0,65 m-mv. Op dit niveau bevindt zich naar verwachting binnen het gehele onderzoeksgebied de (overgang van het oude landbouwdek naar de) top van het ongestoorde dekzand (podzolbodem). Op een aantal locaties zijn dempingslagen en vullingen van (oude) sloten aanwezig, vanaf een diepte tussen de 40 tot 60 cm-mv. Wanneer wordt gekeken naar de toekomstige ingrepen (zie bijlage 1), is te zien dat de ontgravingen ten behoeve van de rioolvervanging tot een diepte van 1,75 m-mv gaan. Indien deze vervanging uitsluitend binnen de begrenzing van het oude riool plaatsvindt en er niet gegraven wordt buiten deze begrenzing, hoeven deze werkzaamheden niet archeologisch begeleid te worden. Indien het nieuwe riool wel (deels) buiten het bestaande trace wordt gelegd, dienen de ontgravingen ten behoeve hiervan wel (deels) te worden begeleid. Voor alle overige werkzaamheden staat een maximale ontgravingsdiepte van 1 m-mv. Alle ontgravingen die dieper reiken dan 0,65 m-mv dienen archeologisch te worden begeleid