2017-04/06

In verband met de geplande uitbreiding van een zoutwinlocatie is een inventariserend archeologisch veldonderzoek uitgevoerd aan de Borgercompagnie 156A te Veendam, gemeente Veendam, provincie Groningen. Voor de uitbreiding zijn bodemingrepen nodig waarvan de aard en diepte op het moment van dit onderzoek nog niet bekend zijn. Het doel van het onderzoek is om vast te stellen wat de kans is op de aanwezigheid van archeologische waarden. Het inventariserend onderzoek bestaat uit een bureauonderzoek (protocol 4002) en een veldonderzoek, verkennende en karterende fase (IVO-O; protocol 4003). Bij het bureauonderzoek zijn bronnen geraadpleegd op het gebied van fysische geografie, archeologie en historische geografie. Bij het veldonderzoek zijn zes boringen geplaatst om de opbouw en gaafheid van de bodem te bepalen en om te zoeken naar archeologische materialen. Plangebied Borgercompagnie 156A ligt in veenkoloniaal gebied. Tijdens het neolithicum (Zie Appendix I voor de periodes) veranderde het van een dekzandlandschap in een veenmoeras. In de zeventiende eeuw begon men met afgraven van het veen ten behoeve van de turfwinning. Archeologische vondsten uit de omgeving dateren uit het mesolithicum. De meeste vondsten betreffen stukken bewerkt vuursteen. De dichtstbijzijnde vondst is geregistreerd op tweehonderd meter afstand. In het westen van het plangebied heeft een dekzandkop gelegen. Dit lijkt een geschikte vestigingsplek te zijn geweest voor mensen tijdens het mesolithicum. Door egalisatie is deze zandkop echter afgeschoven, waardoor eventuele archeologische waarden er sterk zullen zijn aangetast. In de rest van het plangebied is de bodem wel goed bewaard gebleven. Maar door de lagere ligging met nattere omstandigheden lijkt dat geen aantrekkelijke verblijfplek te zijn geweest. Het onderzoek heeft geen vondsten opgeleverd van bewerkt vuursteen of andere prehistorische materialen. Het selectie-advies door senior KNA-prospector drs. J.M.G. Bongers luidt: 'Aangezien eventuele archeologische sporen in het westelijke deel van het plangebied sterk aangetast zullen zijn en aangezien de rest van het plangebied geen aantrekkelijke vestigingsplek lijkt te zijn geweest voor mensen tijdens het mesolithicum en aangezien het onderzoek geen indicatoren heeft opgeleverd voor mesolithische bewoning, adviseren wij om geen nader archeologisch onderzoek te ondernemen en het terrein vrij te geven. Wel wijzen wij erop dat als bij toekomstig graafwerk onverhoopt toch archeologische grondsporen worden aangetroffen en/of vondsten worden gedaan, dat daarvan direct melding dient te worden gemaakt conform de Erfgoedwet 2015, artikel 5.10 & 5.11. Wij adviseren dit te doen bij de gemeente Veendam.' De gemeente Veendam volgt dit advies (26 juni 2017)