RAPPORT 3180

In opdracht van de gemeente Doetinchem heeft RAAP een proefsleuvenonderzoek en een opgraving uitgevoerd op vindplaats 1 in het tracé van de Oostelijke Randweg te Doetinchem in de gemeente Doetinchem. Naar aanleiding van de resultaten van het proefsleuvenonderzoek zijn binnen het onderzoeksgebied vier vindplaatsen onderscheiden. Tijdens de opgraving bleek dat het bij vindplaatsen 1-1 en 1-2 in feite om één uitgestrekt en aaneengesloten gebied met archeologische resten uit de periode van de Vroege Bronstijd tot en met de Vroeg Romeinse tijd gaat. Bijzonder hierbinnen zijn de resten van een grafheuvel uit de eerste helft van de Midden Bronstijd en een deel van een meervoudige palenrij of allee die vermoedelijk naar een andere grafheuvel buiten het onderzochte tracé leidt. Daarnaast zijn er sporen aangetroffen die verband houden met het agrarisch gebruik van het terrein vanaf de Middeleeuwen. Verder is ter hoogte van vindplaats 1-1 een vuursteenvindplaats uit het Laat Paleolithicum ontdekt en onderzocht. Vindplaats 1-3, met resten van een Duits stelsel van loopgraven en kleine bunkers uit de eindfase van de Tweede Wereldoorlog, bleek zich tijdens de opgraving niet te beperken tot het gebied tussen de spoorlijn Doetinchem-Winterswijk en de Vijverlaan, maar zich verder naar het zuidwesten uit te strekken. Op vindplaats 1-4 tenslotte zijn de verwachte sporen uit de Nieuwe tijd aangetroffen. Deze bestonden uit sporen in de periferie van een 18e/19e-eeuws erf, maar hoofdzakelijk uit sporen die verband hielden met het agrarisch gebruik van het terrein. De ontdekking van een goed geconserveerde vuursteenvindplaats van de Ahrensburg-groep uit de overgangstijd van het Pleistoceen naar het Holoceen was een verassing. Gave vindplaatsen uit deze periode zijn namelijk bijzonder zeldzaam. De onderhavige vindplaats is nog maar de derde die in Noord-Nederland door middel van een opgraving is onderzocht en daardoor van landelijk en zelfs internationaal belang. De onderzochte vuursteenvindplaats bestond uit twee spreidingen van vuurstenen en stenen artefacten ingebed in een laag dek-/rivierduinzand in en onder een fossiele bodem direct ten zuiden van de spoorlijn Doetinchem-Winterswijk. De onderzochte vakken zijn verdeeld over twee deelgebieden. Cluster A in het noorden omvat een aaneengesloten gebied van 6 bij 5 m. Cluster B, ten zuiden daarvan, omvat een gebied van 3 bij 2 à 2,5 m. Het tussenliggende gebied, waarin zich een grote recente verstoring bevindt, is niet nader onderzocht. In totaal zijn in beide clusters samen meer dan 4.000 vuurstenen en stenen artefacten verzameld. Daarvan is slechts een zeer beperkt gedeelte, te weten 187 artefacten, gedetermineerd als werktuig. Daarbinnen vormen de formele werktuigen de minderheid (38 stuks), met als grootste groep de spits(fragment) en. Stekers, boren en schrabbers zijn verhoudingsgewijs met maar weinig exemplaren vertegenwoordigd. Ook komen enkele afslagbijlen voor. Het grootste deel van de als werktuigen herkende artefacten bestaat uit klingen (en enkele afslagen) met gedeeltelijke retouche, of ongeretoucheerde vormen met sporen van gebruik (in totaal 149 stuks). Al het materiaal is toe te schrijven aan de Ahrensburgcultuur, meer specifiek Laat- of Epi-Ahrensburg, dat rond de overgang van het Laat Paleolithicum naar het Mesolithicum gedateerd wordt. Kenmerkende artefacten zijn, naast de productie en het gebruik van vrij grote klingen (macroklingen), vooral de microlithische spitsen (dertien B-spitsen, drie vierhoeken en ten minste vijf spitsfragmenten met één schuine afknotting). Binnen het verspreidingspatroon van vuurstenen artefacten zijn enkele haardplaatsen gereconstrueerd en zijn activiteitenzones met specifieke artefacttypen herkenbaar