West-Friese Archeologische Rapporten 21

In de proefsleuven zijn sporen uit de bronstijd, middeleeuwen en nieuwe tijd aangetroffen. De sporen uit de verschillende periodes komen in één vlak (1,50 m-NAP tot 1,70 m-NAP) voor en zijn goed leesbaar. Concentraties of clusters sporen zijn niet aangetroffen. De sporen uit alle drie de periodes komen door de gehele sleuf voor. In het westelijke deel van werkput 1 is een diepe recente verstoring gevonden, waarschijnlijk het gevolg van sloopwerkzaamheden aan het postsorteercentrum. De kans dat er nog archeologische sporen onder de fundamenten van het postsorteercentrum worden aangetroffen is nihil. De omvang van de vindplaats is dus het hele plangebied, met uitzondering van het deel van het terrein waar het postsorteercentrum heeft gestaan. De sporen uit de bronstijd kunnen door het ontbreken van aardewerk niet exact gedateerd worden. Wel is door de aanwezigheid van greppels en kringgreppels duidelijk dat het om sporen uit de midden bronstijd gaat (IJzereef en Van Rechteren Altena, 1991, 77). Deze periode heeft een datering van 1.800 tot 1.100 v. Chr. De bronstijdsporen bestaan uit greppels, kringgreppels kleine kuilen en paalkuilen. Het gaat voornamelijk om nederzettingssporen. Het is in dit stadium van het onderzoek nog niet duidelijk of men in het onderzoeksgebied ook aan landbouw heeft gedaan. De gaafheid van de sporen is zeer goed. De uniciteit is daardoor hoog, maar ook omdat in de omgeving niets aan archeologisch onderzoek is gedaan en een groot deel al is overbouwd. De sporen uit de middeleeuwen kunnen door vondstmateriaal uit een greppel rond 1200 gedateerd worden. Deze periode komt overeen met de, na de bronstijd, eerste bewoning in het gebied tijdens de ontginning van West-Friesland. Het dorpslint van Bovenkarspel is tussen 1150 en 1300 zuidwaarts opgeschoven tot op de huidige locatie. De sporen zijn vooral greppels en grote kuilen. Op grond van de keramiek kan worden gesteld dat de ontginning eerder heeft plaatsgevonden. Sporen die in verband gebracht kunnen worden met een kadetjesland zijn nog niet aargetroffen. Wat het karakter van het dorpslint was tussen 1350 en 1450 is in dit stadium van het onderzoek nog niet te melden. Sporen met vondstmateriaal uit deze periode ontbreken. De gaafheid van de sporen uit de middeleeuwen is goed. Sporen uit de nieuwe tijd worden gekenmerkt door de sloot uit werkput 2 en de fundering uit werkput 1. De sloot heeft een sluitdatum tussen 1570 en 1580 en is daarmee het oudste spoor van de nieuwe tijdsporen. De sloot stamt uit een periode dat het lintdorp in een lintstad veranderde. Sporen die deze overgang ondersteunen zijn niet aangetroffen, maar de scherven uit de sloot vertellen wel wat over de materiële cultuur uit die tijd. Het grootste gedeelte van de scherven is van roodbakkend aardewerk, wat lokaal of regionaal vervaardigd is, maar er zijn ook scherven van borden van faience gevonden uit Italië. Overblijfselen uit de VOC-tijd, wanneer het stadslint zijn hoogtijdagen beleefde, zijn niet gevonden. Vanaf 1700 wordt de stedelijke bebouwing vervangen door stolpboerderijen. Het stadslint veranderde weer naar een dorpslint. Deze ontwikkeling uit zich waarschijnlijk in werkput 1. Hier is een muurfundering aangetroffen die na de 17de eeuw dateert, omdat er gebruik is gemaakt van gele bakstenen. Wat de functie van de fundering is, is nog niet duidelijk. De muur is minimaal 20 m lang en knikt richting het zuiden. We hebben dus de achterkant van mogelijk een gebouw of scheidingsmuur in de proefsleuf. Door het ontbreken van resten van binnenmuren is het waarschijnlijk een grote ruimte geweest. Op historische kaarten is op deze locatie echter geen gebouw aangegeven. Wel heeft er op de plaats waar nu Hoofdstraat nr. 21 is een boerderij gestaan, Leeuwenhalm genaamd (Grooteman, 2004). Uit documenten blijkt dat de boerderij er in 1811 al stond, dus wellicht is de aangetroffen muurfundering van een schuur die bij de boerderij hoorde, of bij een voorganger van de boerderij