Een Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek in de vorm van een verkennend en karterend booronderzoek

ADC ArcheoProjecten heeft in maart en april 2016 een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Clarissenhof tegenover nummer 58 in Vianen, gemeente Vianen. De aanleiding van het onderzoek is de voorgenomen watercompensatie in het gebied. Het plangebied strekt zich landschappelijk gezien uit op de flank van de stroomrug van de Hagesteinse meandergordel. Op grond van de datering van dit fossiele riviersysteem en bekende archeologische gegevens moet rekening worden gehouden met vindplaatsen uit de Late IJzertijd, de Romeinse tijd en de (Vroege) Middeleeuwen. In de periode 4e – 8e eeuw na Chr. ontstond de huidige Lek, die vanaf de 10e eeuw de hoofdstroom van de Rijn werd. Vermoedelijk raakte in de loop van de Middeleeuwen de Hagesteinse stroomrug (gedeeltelijk) afgedekt met komklei. Het blokvormige verkavelingspatroon wijst uit dat de stroomrug in deze periode werd ontgonnen. Dit gebeurde vanuit een in de Middeleeuwen gestichte hoeve van een kloosterorde (‘Monnikenhof’), waarvan de locatie op circa 1 km ten noordwesten van het plangebied moet worden gezocht. Op de oudst geraadpleegde kaart, daterend uit 1767, kent het onderzoeksgebied alleen een agrarisch grondgebruik en wordt doorsneden door verschillende wegen. Er lijkt geen sprake te zijn van enige bebouwing. Dit geldt ook voor de kaarten uit daaropvolgende eeuwen. De kans op het aantreffen van resten van historische bebouwing wordt daarom klein geacht. Verder lijkt het plangebied zich buiten de voormalige tracés van doorgaande wegen te bevinden en worden bijgevolg geen resten van een oud wegdek verwacht. Eventuele vindplaatsen zullen zich in de top van de oeverafzettingen (vermoedelijk op 2,8 – 2,2 m + NAP) bevinden en zich manifesteren als een ‘vuile laag’ met kleine fragmenten aardewerk, houtskool, bot en/of baksteen. Vindplaatsen kunnen bestaan uit verschillende complextypen, waaronder huisplaatsen, grafvelden en landbouw. Door afdekking met komklei kunnen vindplaatsen in principe goed geconserveerd zijn. Echter, door grondbewerking ten behoeve van de fruitteelt en de aanleg van het plantsoen (waaronder het planten van bomen en het graven van sloten) in de jaren 70 van de vorige eeuw moet rekening worden gehouden met bodemverstoring. De aard en omvang van de bodemverstoring is niet bekend. Het plangebied is gelegen in een zone waarvoor in principe een hoge verwachting voor resten uit de Tweede Wereldoorlog geldt. Deze verwachting is gebaseerd de aanwezigheid van een stellingengebied aan weerszijden van een doorgaande weg. Deze weg stond in verbinding met de Lekbrug en bevond zich ter plaatse van de huidige rijksweg A2. Verspreid in het gebied waren infanterie- en lichte artillerieposities aanwezig die ten doel hadden de toegang tot de brug te blokkeren. Gezien het grondverzet ten behoeve van de aanleg en de verbreding van de rijksweg alsook de aanleg van het plantsoen is de kans klein dat hiervan nog overblijfselen zijn terug te vinden. Teneinde bovengenoemde verwachting te toetsen en waar nodig aan te vullen is in het plangebied een gecombineerd verkennend en karterend booronderzoek uitgevoerd. Hieruit kwam naar voren dat de ondergrond van het plangebied bestaat uit afzettingen van de Hagesteinse meandergordel, deze behoren lithostratigrafisch tot de Formatie van Echteld. Het betreft hier oeverafzettingen die afgezet zijn op de beddingafzettingen. In de top van de oeverafzettingen is een bouwvoor aangetroffen die in dikte varieert van 5 cm in het zuidoostelijke deel tot 40 cm dik in het noordwestelijke deel van het plangebied. De oeverafzettingen konden geschikte locaties voor bewoning geweest zijn. Er zijn echter geen indicatoren aangetroffen die hierop wijzen. Het booronderzoek geeft evenwel geen uitsluitsel over de aan- of afwezigheid van aan de Tweede Wereldoorlog gerelateerde waarden. Gezien de geringe omvang van de locatie en het feit dat in slechts twee boringen de bouwvoor nog intact is, zullen eventuele aan deze periode gerelateerde waarden enkel fragmentarisch aanwezig zijn en een geringe informatiewaarde hebben