Eindrapportage archeologisch vooronderzoek (6735.002) Bloemweg (ong.) te Uppel

Gespecificeerde archeologische verwachting Op basis van het archeologisch bureauonderzoek heeft het plangebied een hoge verwachting voor het voorkomen van archeologische resten uit de perioden vanaf de Late-IJzertijd. Verzamelde landschappelijke gegevens geven aan dat het plangebied geheel binnen de Werken stroomgordel ligt. Deze stroomgordel was actief van circa 308 voor Chr. tot 1060 na Chr. (Midden-/Late-IJzertijd t/m begin Late-Middeleeuwen) en zal oudere afzettingen (oudere komafzettingen en wellicht rijkend tot de top van de Pleistocene rivierafzettingen) hebben geërodeerd. Vanaf de Late-IJzertijd zal het plangebied geschikt zijn geweest voor bewoning. De beddinggordels hebben in het verleden gunstige nederzettingslocaties gevormd als gevolg van de relatief hoge ligging en de nabijheid van open water(verbindingen). Het plangebied/tracé behield zijn relatief hoge ligging in de loop van de Romeinse tijd en Middeleeuwen. De inpoldering van het gebied kreeg een grote impuls in de 13e eeuw met het ontstaan van de Groote Waard, waarbij een systeem van dijken werd aangelegd. Circa 50 meter ten westen van de meest westelijke begrenzing van het plangebied/tracé werd de Uppelsche dijk aangelegd (waar heden de Provincialeweg Noord loopt), waarlangs lintbebouwing ontstond. Het plangebied/tracé lijkt tijdens de perioden van stormvloeden in de 15e eeuw (waaronder de bekende St. Elizabethsvloed (1421 na Chr.)) niet te zijn beïnvloed. Het geraadpleegd historisch kaartmateriaal geeft geen aanwijzingen dat er historische bebouwing binnen het plangebied/tracé heeft gestaan. Archeologische vondsten die in de omgeving van het plangebied/binnen het onderzoeksgebied zijn gedaan liggen allen binnen de begrenzing van de Werken stroomgordel en dateren vanaf de Romeinse tijd. Hiermee wordt aangegeven dat vanaf in ieder geval deze periode menselijke bewoningsactiviteiten plaatsvonden. Resultaten inventariserend veldonderzoek De resultaten van het inventariserend veldonderzoek (IVO, verkennende fase en (beperkt) aanvullende karterende fase) bevestigd de ligging van het gehele plangebied/tracé binnen de Werken stroomgordel. De boringen hebben een gedetailleerder beeld opgeleverd, waaruit blijkt dat in het noordelijke deel en uiterst zuidelijke deel van het tracé binnen een kronkelwaardgeul/restgeul liggen, waar een pakket zwaarder getextureerde, sterk siltige klei voorkomt, tot een diepte van gemiddeld 150 cm -mv, en vervolgens zeer fijnzandige beddingafzettingen. Langs de buitenranden van de agrarische percelen, waar deze grenzen aan de bestaande watergang binnen het onderzochte plangebied/tracé, is de bodem vrij ongestoord (over het algemeen alleen sprake van een bewerkte huidige bouwvoor). De boringen die gezet zijn in de zone tussen bestaande watergang en de straatkant van de Bloemweg laten een verstoorde bodemopbouw zien waarin resten recent/brokken bouwpuin en baksteen zichtbaar waren. Deze verstoringen zullen het gevolg zijn van eerder uitgevoerde vernieuwingen/herinrichting van het bestaande wegtracé van de Bloemweg (gestort puin ter verbetering van de draagkracht en stabiel maken van de wegkant). Het centrale en zuidelijke deel van het plangebied/tracé ligt binnen de zone van de kronkelwaard, waar lichter getextureerde afzettingen voorkomen van oeverwal-/kronkelwaard- op beddingafzettingen. In het centraal-zuidelijke en zuidelijke deel van het tracé komt beddingzand al vrijwel direct onder de huidige bouwvoor. Bij een boring in het centrale deel van het tracé is een verstoorde bodemopbouw aangetroffen, waarbij niet kon worden uitgesloten dat het een verstoring betrof die gerelateerd kon worden aan een historisch woonerf/huisplaats. Een drietal aanvullende karterende boringen hebben echter geen archeologische vondsten opgeleverd dan wel een laag die potentieel archeologisch relevant kan zijn (bijvoorbeeld een door de mens gevormde cultuurlaag/oude woongrond). Dat het gaat om een recente verstoring is hiermee aannemelijker, waarbij het vermoedelijk gaat om een voorheen iets bredere sloot/watergang die deels is dichtgestoord met humeus zand (zand van de bewerkte bouwvoor binnen het agrarisch perceel?). Verder hebben de verkennende boringen ook geen aanwijzingen opgeleverd die duiden op de aanwezigheid van archeologische waarden in het plangebied. Conclusie Op basis van de resultaten van het onderzoek, naast het feit dat de geplande bodemingrepen toch wel vrij beperkt zullen zijn, wordt geconcludeerd dat er geen aanleiding is om de aanwezigheid van een archeologische vindplaats in het plangebied te vermoeden. De hoge archeologische verwachting voor archeologische indicatoren daterend vanaf de Late-IJzertijd kan dan ook worden bijgesteld naar een lage verwachting. Advies Op grond van het ontbreken van aanwijzingen voor de aanwezigheid van in situ liggende archeologische waarden, adviseert Econsultancy om, ten aanzien van de geplande bodemingrepen, in het kader van de Archeologische Monumentenzorg (AMZ) geen vervolgonderzoek te laten plaatsvinden. Er is geprobeerd een zo gefundeerd mogelijk advies te geven op grond van de gebruikte onderzoeksmethode. De aanwezigheid van archeologische sporen of resten in het plangebied kan nooit volledig worden uitgesloten. Econsultancy wil de opdrachtgever er daarom ook op wijzen dat, mochten tijdens de geplande werkzaamheden toch archeologische waarden worden aangetroffen, er conform artikel 5.10 van de Erfgoedwet uit juli 2016 een meldingsplicht geldt bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) of de gemeente Woudrichem