ADC Rapport 4536

ADC ArcheoProjecten heeft in januari 2018 een bureauonderzoek uitgevoerd naar de aanwezigheid van (mogelijke) archeologische waarden op de locatie De Doornwaard nabij Nederhemert, gemeente Zaltbommel. De aanleiding van het onderzoek is de voorgenomen aanleg van nieuwe watergangen en de verbreding en verdieping van bestaande watergangen. Op basis van het bureauonderzoek is vastgesteld dat het plangebied vanaf 1460 binnen het stroomgebied van de Maas lag. Archeologische resten van voor de Nieuwe tijd zijn daarom waarschijnlijk grotendeels geërodeerd door deze rivier. Resten uit deze perioden worden daarom niet meer verwacht in het plangebied. Nadat de Maas door de het plangebied liep, ontstond in de binnenbocht, deels door menselijke invloed, een reeks geulen en zandbanken, waarin de verschillende uitbouwfasen van de uiterwaarden te herkennen zijn. Op basis van het bureauonderzoek heeft het plangebied waarschijnlijk enige tijd geheel in de Maas gelegen. Aan het eind van de 16e eeuw lijkt het uiterste zuiden reeds onderdeel van de uiterwaarden te zijn. Door het zuiden van het plangebied heeft een restgeul gelopen die waarschijnlijk gedurende de 18e eeuw is afgedamd. Bovenstaande dateringen zijn echter, gezien de geringe mate van detail in het kaartmateriaal uit deze periode, niet geheel zeker. In de tweede helft van de 18e eeuw lag het gehele plangebied in de uiterwaarden. Op basis van de ligging in de uiterwaarden en het ontbreken van aanwijzingen voor bebouwing, worden geen bewoningsresten in het plangebied verwacht. Wel kunnen mogelijk resten van scheepswrakken aangetroffen worden. Dit betreffen over het algemeen toevalsvondsten. Ter plaatse van de restgeul in het zuiden van het plangebied kunnen resten van menselijke beïnvloeding van de rivierloop, zoals kribben, verwacht worden. Deze resten dateren op basis van het kaartmateriaal uit de 18e eeuw of mogelijk eerder. In het westen van het plangebied worden bovendien resten van een kade verwacht. Op basis van kaarten uit de 18e en 19e eeuw heeft deze tussen de oude strang en de zandbank in het uiterste noorden van het plangebied gelopen. Deze zandbank is op AHN-beelden nog enigszins te herkennen. De verwachte kade zal niet verstoord worden door de geplande graafwerkzaamheden. De restgeul in het zuiden van het plangebied zal opnieuw uitgegraven worden. In het zuidwesten van het plangebied zal de verstoring zeer beperkt blijven. Hier zal de bestaande strang slechts opgeschoond worden, waarbij maximaal 10 cm uitgegraven wordt. In het overige deel zal de strang uitgegraven worden tot 0,7 m –NAP, waarbij maximaal 1,5 m uitgegraven wordt. Mogelijk zullen op deze locatie archeologische resten zoals scheepswrakken of kribben verstoord worden. Deze resten kunnen vanaf het maaiveld voorkomen en dateren naar verwachting uit de periode tussen de 15e en 18e eeuw. Ook ter plaatse van de nieuwe aantakking, in het uiterste westen van het plangebied, kunnen mogelijk resten van scheepswrakken voorkomen, uit dezelfde periode. In het midden van het plangebied zullen enkele voormalige greppels opnieuw uitgegraven worden. Het betreft hier greppels die tot aan het eind van de 20e eeuw watervoerend waren. Bij deze werkzaamheden zullen naar verwachting geen archeologische resten verstoord worden