Inventariserend Veldonderzoek d.m.v. verkennende boringen. Nagtzaamstraat te Haarlem

In juli 2018 is in opdracht van de gemeente Haarlem door ingenieursbureau Antea Group een inventariserend veldonderzoek door middel van verkennende boringen uitgevoerd ten behoeve van de herinrichting van de Nagtzaamstraat te Haarlem. De oppervlakte van het plangebied beslaat ongeveer 0,74 ha. Bij de herinrichting van de straat wordt de riolering over de volledige lengte van het traject vervangen. De verstoringsdiepte voor de werkzaamheden bedraagt 2,0 tot 2,5 m –mv. Bodemopbouw en specifieke archeologisch verwachting De omgeving van Haarlem kenmerkt zich door de aanwezigheid van strandwallen, strand-vlaktes en duinen. Op de lager gelegen strandvlaktes heeft veelal veenvorming plaats-gevonden. De strandwallen daarentegen zijn door hun hoge ligging en door de goede bewerkbaarheid van de grond al vroeg een geliefde vestigingsplaats voor de mens. Het plangebied is op de strandvlakte gelegen tussen de strandwal van Haarlem en de strandwal van Spaarnwoude. Van groot belang voor de archeologische verwachting is de (bodemkundige) vraag of zich binnen het onderzoeksgebied kleine duintjes/’zandopduikingen’ bevinden, zoals er tussen de beide bekende grote strandwallen meerdere bekend zijn. Deze duintjes/strandwalkopjes hebben dan een hoge archeologische verwachting. Doordat er over deze strandvlakte veengroei heeft plaatsgevonden en de locatie vanaf het begin van de 20e eeuw is opgehoogd en bebouwd, is de mogelijke locatie van deze strandwalkopjes echter niet meer als zodanig te herkennen. In het plangebied kunnen resten worden aangetroffen vanaf het neolithicum tot en met de nieuwe tijd. De verwachting is echter het hoogst voor de late middeleeuwen en nieuwe tijd. Ook kunnen resten uit de Tachtigjarige Oorlog en de Tweede Wereldoorlog worden aangetroffen. Het te verwachten complextype van het laat neolithicum tot en met de middeleeuwen betreft resten van agrarische activiteit, zoals perceleringsgreppels. Daarnaast kunnen ook menselijke begravingen/crematies worden aangetroffen, afhankelijk van de datering variërend van vlakgraven tot crematiegraven. Uit de nieuwe tijd worden resten van lintbebouwing uit de 19e eeuw (of eerder) verwacht. Van groot belang voor de archeologische verwachting is de (bodemkundige) vraag of zich binnen het onderzoeksgebied recente verstoringen bevinden, en hoe diep deze gaan. Resultaten booronderzoek In het zuidelijke deel van de onderzoekslocatie is een tot nu toe onbekend strandwalkopje gevonden. Het strandwalkopje ligt vanaf B08 op het Nagtzaamplein tot aan B208 (milieuboring) aan de Zomervaart. De diepte van het zand ligt in dit zuidelijke deel van het tracé op 3,0 tot 3,5 m –NAP, terwijl dit ten noorden van het Nagtzaamplein ligt op 3,7/3,8 m –mv = 3,70-3,89 m –NAP. Er zijn tijdens het veldonderzoek geen archeologische indicatoren aangetroffen ouder dan de nieuwe tijd. Deze archeologische indicatoren zijn alle gevonden in laagpakket 2, de voormalige bouwvoor. Het betreft een fragment roodbakkend aardewerk, dat samen met een fragment steenkool is opgenomen in deze laag in boring 04. In boring 05 is in dezelfde laag een fragment van een steeltje van een kleipijp (17e-20e eeuw) gevonden. Deze vondsten zullen vermoedelijk samen met ander (stads)afval zijn opgebracht om de landerijen te bemesten en wijzen niet direct op een archeologische vindplaats (zoals een boerderij). (Selectie)advies Omdat de voorgenomen werkzaamheden t.b.v. de aanleg van de riolering het niveau van hetstrandwalkopje niet bereiken en er ook geen andere aanwijzingen zijn voor een archeologisch vindplaats op een hoger niveau, wordt op basis van het uitgevoerde archeologisch bureau- en booronderzoek geadviseerd het onderzochte plangebied zonder aanvullend archeologisch onderzoek vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkeling. Dit betreft een selectieadvies. Het nemen van een selectiebesluit is voorbehouden aan het bevoegd gezag, in deze de gemeente Haarlem. Ook voor vrijgegeven (delen van) plangebieden bestaat altijd de mogelijkheid dat er tijdens graafwerkzaamheden toch losse sporen en vondsten worden aangetroffen. Het betreft dan vaak kleine sporen of resten die niet door middel van een booronderzoek kunnen worden opgespoord. Op grond van artikel 5.10 van de Erfgoedwet dient zo spoedig mogelijk melding te worden gemaakt van de vondst bij de Minister (de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed: telefoon 033-4217456). Een vondstmelding bij de gemeentelijk archeoloog kan ook