Antea Group Archeologie 2017/124

Antea Group heeft in augustus 2017 een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd voor de geplande dijkversteviging in de bocht van de Rensel en het Winschoterdiep, ten oosten van Winschoten. De werkzaamheden waar dit bureauonderzoek betrekking op heeft bestaan uit het dempen van een sloot en de aanleg van een drainagesleuf. Het archeologisch onderzoek dient in het kader van een omgevingsvergunning. Het plangebied ligt op de rand van het ‘Schiereiland van Winschoten’ en de oostelijke Dollardboezem. De top van het bodemprofiel in het plangebied bestaat uit zware Dollardklei. De laag betreft een opslibbingslaag van na de periode van de Dollardinbraken en op basis van historische kaarten wordt niet verwacht dat zich sindsdien in het plangebied bewoning heeft voorgedaan. Voor deze laag is daarom geen archeologische verwachting aanwezig. Eventuele resten van bewoning in het veen (uit de ijzertijd, Romeinse tijd, vroege of late middeleeuwen) zijn door inbraken van de Dollard opgeruimd. In de ondergrond van het plangebied is mogelijk nog wat restveen aanwezig, maar het wordt niet verwacht dat in dit restveen nog intacte bewoningslagen aanwezig kunnen zijn. Onder de klei en het eventuele restveen bevindt zich de pleistocene ondergrond, bestaande uit dekzand. De top van het dekzand kan intact zijn, maar kan ook zijn verspoeld. Op basis van bekende bodemgegevens wordt de top van het dekzand niet binnen de 1,2 m –mv verwacht. Voor de nieuwe tijd A gaat de gemeentelijke beleidskaart uit van de mogelijke aanwezigheid van een dijk. Deze dijk diende om nieuw land aan te dijken in de periode na de Dollardinbraken. De kans dat van deze dijk nog intacte resten kunnen worden aangetroffen wordt echter gering geacht: de dijk is vermoedelijk door onbruik en latere herinrichting geheel vergraven, van een dijklichaam is op het AHN immers geen spoor te bekennen en ook de kadastrale kaart van 1811-1832 geeft geen duidelijke aanwijzingen voor een dijk. In de geplande drainagesleuf zijn de waarnemingsmogelijkheden voor eventuele restanten van een dijkprofiel bovendien zeer gering; bovendien is de sleuf geprojecteerd op de plaats van de huidige sloot en ontbreekt daardoor een deel van het intacte bodemprofiel. Hoewel het hier een specifieke verwachting betreft, is de trefkans op het aantreffen van (restanten) van een dijk te laag om vervolgonderzoek te adviseren. Uit de voor dit bureauonderzoek verzamelde gegevens concluderen wij dat het eventuele archeologische niveau zich beperkt tot de top het dekzandniveau. Dat niveau wordt op basis van bodemgegevens op een diepte van meer dan 1,2 m –mv verwacht. De aandijkingen in het Dollardgebied zijn cultuurhistorisch vrij interessant, maar er wordt niet verwacht dat op deze plaats en met de geplande ingreep waardevolle gegevens hieromtrent verzameld kunnen worden. Op grond van vigerende regelgeving mag het graven van sleuven met een breedte van 0,5 m en een diepte van 1 m reeds vergunningsvrij plaatsvinden. Wij adviseren deze vrijgave voor het plangebied te verruimen tot 1,2 m –mv. Ook het dempen van de sloot is archeologisch niet bezwaarlijk. Het afgraven van de zode van de bestaande dijk is archeologisch niet bezwaarlijk, aangezien de dijk uit de tweede helft van de 20e eeuw dateert en er dus geen verstoring van archeologische waarden kan plaatsvinde