Waardigheid in de laatste levensfase voor nietwesterse patiënten en hun naasten

Het behoud van waardigheid van patiënten in de laatste levensfase en het bevorderen van waardig sterven zijn kerndoelen binnen palliatieve zorg. Daarbij gaat het bij waardigheid om de waarde die we aan ons zelf hechten en denken dat anderen aan ons hechten. Bij de term waardigheid ligt er een sterke nadruk op waarden als autonomie, regie, onafhankelijkheid en recht op zelfbeschikking. Het is de vraag of deze lezing van waardigheid gedeeld wordt door de steeds groter wordende groep patiënten van niet-westerse herkomst die palliatieve zorg behoeft. Binnen het project is met interviews onderzocht wat waardigheid in de laatste levensfase betekent voor patiënten van Turkse, Marokkaanse en Surinaamse herkomst en hun naasten, en wat voor hen van belang is voor een waardige dood. Ook zijn zorgverleners geinterviewd. Belangrijkste resultaat van het project was dat waardigheid bij de groepen die wij hebben geïnterviewd, minder vaak ingevuld wordt in termen van individuele regie en zelfbeschikking maar als spirituele waardigheid (een goede relatie met God hebben), als waardigheid waarin gezamenlijke besluiten als familie belangrijk zijn of waarbij het gevoel dat de kinderen goed zorgen centraal staat