Milli mücadele yıllarında İmalat-ı harbiye fabrikaları

İmalat-ı Harbiye Fabrikaları, Birinci Dünya Savaşı boyunca binlerce işçisiyle Osmanlı ordularının silah ve mühimmat ihtiyaçlarını karşılamıştır. Bu fabrikalar İstanbul’da; Zeytinburnu, Tophane, Kırkağaç ve Bakırköy’de faaliyet göstermekteydi. Ayrıca taşrada Hendek ve Bayramiç’te kereste, Konya ve Kayseri’de güherçile ihtiyacı için fabrikalar bulunmaktaydı. İmalat-ı Harbiye Fabrikaları, Mondros Mütarekesi’nin imzalanmasıyla silah üretim faaliyetlerini durdurdu. Fabrikaların bir kısmında sivil ihtiyaçlara yönelik üretim yapılmaya başlandı. İşgalci güçlere karşı Anadolu’da silahlı direniş başlayınca İstanbul’da bulunan İmalat-ı Harbiye mensuplarının birçoğu Anadolu’ya geçerek Kurtuluş Savaşı’na katıldılar. Bu işçiler küçük tamirhaneler kurarak orduya büyük fayda sağladılar. Bu makalede, silah üretim faaliyetlerine son verilerek ticari üretime başlayan İstanbul’daki İmalat-ı Harbiye Fabrikalarının faaliyetleriyle Anadolu’ya geçerek Milli Mücadele’ye katılmış olan İmalat-ı Harbiye işçilerinin silah ve mühimmat üretimi için yaptıkları çalışmalar incelenmiştir