Faire la cuisine dans les familles grecques de Venise au xviie siècle

Ustensiles de cuisine, de rangement et de service, enregistrés dans les foyers grecs de Venise au xviie siècle, tel est le sujet traité dans le présent article. L’étude de deux groupes importants de documents notariés, les testaments et les inventaires après décès (post-mortem inventari), registres détaillés des biens mobiliers de testateurs grecs, révèlent des aspects de la vie quotidienne et de la culture matérielle, quant aux objets appropriés pour le stockage des denrées ainsi qu’à la préparation et la prise de repas. L’étude porte d’une part, sur l’usage diachronique des ustensiles utilitaires simples en termes de forme, de matériau et d’utilité, et d’autre part, sur l’évolution des objets d’apparat, associés au développement du savoir-faire. La recherche d’archives se complète par l’étude des sources iconographiques de peintures et d’autres œuvres artistiques créées par des artistes occidentaux aussi bien que post-byzantins, représentant des scènes de cuisine et les pratiques alimentaires liées au xviie siècle.This paper attempts to study the utensils for cooking, storage and serving of food as they have been recorded in Greek households of the 17th century Venice. Studying the two most important groups of notary papers, the wills and the post-mortem inventari, i.e. the recording of movable property after the death of Greek testators, uncovers aspects of daily life and the material culture related to objects deemed appropriate for the storage, preparation and serving of food. We follow the daily use of plain utensils according to shape, material and use, and the development of luxury objects related to various forms of socialization. Archival research is furthermore complemented with the study of paintaings and depictions of the kitchen and dining areas by Western as well as post-Byzantine artists.Στην παρούσα εργασία επιχειρείται η μελέτη των σκευών μαγειρικής, αποθήκευσης και σερβιρίσματος που έχουν καταγραφεί σε οικίες Ελλήνων της Βενετίας κατά τον 17ο αιώνα. Με βάση δύο σημαντικές ομάδες νοταριακών εγγράφων, τις διαθήκες και τα post-mortem inventari, δηλαδή τις μετά θάνατον καταγραφές κινητής περιουσίας των ελλήνων διαθετών, μάς αποκαλύπτονται πτυχές του καθημερινού βίου και ειδικότερα ο υλικός πολιτισμός που αφορά σε αντικείμενα κατάλληλα για την αποθήκευση των τροφίμων, καθώς και την προετοιμασία και παράθεση γευμάτων. Μελετάται τόσο η διαχρονική χρήση απλών καθημερινών σκευών ως προς το σχήμα, το υλικό και τις ανάγκες που εξυπηρετούσαν, όσο και η εξέλιξη πολυτελών αντικειμένων που συνδέονταν με την ανάπτυξη μορφών κοινωνικότητας.Τις αρχειακές πληροφορίες επιβεβαιώνουν και οι πολυάριθμες απεικονίσεις του περιβάλλοντος της κουζίνας και των πολλαπλών εργασιών που εκτυλίσσονταν εκεί. Η εικονογράφηση θεμάτων συναφών με την κουζίνα και την παράθεση γευμάτων ήταν εξαιρετικά διαδεδομένη εκείνη την εποχή, με αποτέλεσμα πολλοί δυτικοί αλλά και μεταβυζαντινοί καλλιτέχνες να ασχοληθούν, ή και να ειδικευτούν στην απόδοσή τους