Welke toekomst voor de Brusselse centrumwijken?

De toegang tot de woonmarkt in de centrumwijken van Brussel voor gezinnen met beperkt inkomen werd het voorbije decennium aanzienlijk moeilijker. Tezelfdertijd vielen verschillende tekenen van vernieuwde investeringen er duidelijk op. Dit artikel interpreteert de transformaties die Brussel momenteel ondergaat aan de hand van het model van de “gentrificatie”. De analyse vertrekt met name van de studie van migratiedata: wie verlaat de Brusselse wijken gekenmerkt door gentrificatie en waarheen trekken deze migranten (zowel op het Brusselse grondgebied als erbuiten)? En hoewel de gentrificatie in Brussel zich (voorlopig nog) veeleer vertaalt in de opkomst van wijken die “in trek” dan wel wijken die “chic” zijn, wordt het proces toch (al) gekenmerkt door verregaande sociale selectiviteit. Verschillende types migranten verlaten inderdaad de centrumwijken, maar de bestemming van deze migratiestromen verschilt uitdrukkelijk naargelang het sociale profiel van de betrokkenen.Au cours de la dernière décennie, l’accès au logement des ménages à faibles revenus dans les quartiers centraux de Bruxelles s’est sensiblement compliqué. Dans le même temps, de multiples signes de réinvestissement y devenaient clairement perceptibles. Cet article propose une interprétation de ces transformations actuellement en cours à Bruxelles en termes de gentrification. L’analyse repose en particulier sur l’étude de données migratoires : qui quitte les quartiers bruxellois en voie de gentrification, et pour aller où (à Bruxelles et en dehors) ? Les résultats obtenus indiquent que, même si la gentrification à Bruxelles traduit (encore) l’émergence de quartiers plus « branchés » que « chics », cette dynamique est (déjà) très sélective socialement. En effet, différents types de migrants quittent les quartiers centraux, mais les lieux de destination de ces mouvements de populations diffèrent nettement selon le profil social de ces migrants.The accessibility of housing to low-income households in downtown Brussels has become much more complicated over the last decade. At the same time, there have been many clear signs of renewed investment in these neighbourhoods. This article proposes an interpretation of these ongoing changes in Brussels in terms of gentrification. The analysis is rooted in particular in a study of migratory statistics, that is to say, who is leaving the Brussels neighbourhoods that are becoming gentrified and where are they going (remaining in Brussels or leaving the city altogether)? Results indicate that, even if gentrification in Brussels is still marked by the gradual mutation of working-class areas into “trendy” rather than “chic” neighbourhoods, this process is already highly selective in social terms. Indeed, whilst various types of migrant are leaving the inner city, their destinations vary markedly, in line with their socio-economic profiles