NethMap 2019: Consumption of antimicrobial agents and antimicrobial resistance among medically important bacteria in the Netherlands / MARAN 2019: Monitoring of Antimicrobial Resistance and Antibiotic Usage in Animals in the Netherlands in 2018

Wereldwijd neemt het aantal bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica toe. In Nederland blijft dat aantal over het algemeen stabiel en is het minder hoog dan in veel andere landen. Toch blijft er reden voor zorg en alertheid. Bij sommige bacteriesoorten neemt de resistentie tegen sommige antibiotica wel langzaam toe. Vooral bij Klebsiella pneumoniae, een veel voorkomende darmbacterie, werken de laatste 5 jaar meerdere antibiotica steeds vaker minder goed. Deze bacteriën kunnen onschuldige infecties zoals een blaasontsteking veroorzaken en zijn door de resistentie moeilijker te behandelen. Ook moeten dan vaker soorten antibiotica worden gebruikt die alleen als laatste redmiddel worden gebruikt. Om resistentie te voorkomen is het belangrijk om antibiotica op de juiste manier te gebruiken en alleen als het nodig is. Huisartsen schreven in het afgelopen jaar even veel antibioticakuren voor als de jaren daarvoor. In ziekenhuizen blijft het totale antibioticagebruik wel stijgen. Voor dieren is in 2018 is ongeveer evenveel antibiotica voorgeschreven als in 2017. Ten opzichte van 2009, het referentiejaar, is het gebruik met ruim 63 procent verminderd. Voor dieren zijn de afgelopen jaren bijna geen antibiotica gebruikt die belangrijk zijn om infecties bij de mens te behandelen. Het aantal resistente bacteriën bij dieren is ongeveer gelijk gebleven. Wel is het aantal ESBL-producerende darmbacteriën verder afgenomen bij bijna alle diersoorten die voor de voedselproductie worden gebruikt. Alleen bij vleeskalveren blijft het aantal stijgen. ESBL zijn enzymen die veelgebruikte antibiotica kunnen afbreken, zoals penicillines. Dit blijkt uit de jaarlijkse rapportage NethMap/MARAN 2019. Hierin presenteren diverse organisaties gezamenlijk de gegevens over het antibioticagebruik en -resistentie in Nederland, zowel voor mensen als voor dieren. In Nederland zijn de afgelopen jaren extra maatregelen genomen om antibioticaresistentie te bestrijden. Deze maatregelen reiken verder dan de gezondheidszorg omdat resistente bacteriën ook bij dieren, in voeding en in het milieu voorkomen (One Health). Onder andere zijn 'regionale zorgnetwerken' opgezet om de samenwerking tussen verschillende zorgprofessionals te stimuleren en de kans dat resistente bacteriën worden overgedragen zo klein mogelijk te houden. Part 1: NethMap 2019 pg 1 - 166 Part 2: MARAN 2019 pg 1 - 82The number of bacteria that are resistant to antibiotics is increasing worldwide. In the Netherlands, that number is basically remaining stable and it is not at such a high level as in many other countries. Nevertheless, there is reason to be concerned and alert. The resistance of some bacterial species to some antibiotics is increasing slowly. Particularly in the case of Klebsiella pneumoniae, a common intestinal bacterium, several antibiotics have been becoming less effective over the past five years. These bacteria can cause harmless infections, such as bladder infections, and resistance is making them more difficult to treat. Consequently, certain types of antibiotics that are considered a last resort are having to be used more often. To prevent resistance, it is important to use antibiotics properly and only when necessary. General practitioners prescribed the same number of courses of antibiotics as in the previous years. The overall use of antibiotics in hospitals is continuing to increase, though. Approximately the same amounts of antibiotics were prescribed for animals in 2018 as in 2017. With respect to 2009, the reference year, the use of antibiotics has dropped by over 63%. Almost no antibiotics that are important in treating infections in humans have been used for animals in recent years. The number of resistant bacteria in animals has remained roughly the same. However, the number of ESBL-producing intestinal bacteria has dropped further in almost all animal species that are used for food production. This number is only continuing to increase in veal calves. ESBLs are enzymes that can break down commonly used antibiotics such as penicillins. This is shown in the annual report NethMap/MARAN 2019, in which various organisations jointly present data on antibiotic use and resistance in the Netherlands, for both humans and animals. In recent years, extra measures have been taken in the Netherlands to combat antibiotic resistance. These measures go further than the healthcare system because resistant bacteria also occur in animals, in foodstuffs and in the environment (One Health). Among other things, 'regional care networks' have been set up to encourage cooperation between various care professionals and to minimize the risk of resistant bacteria being transferred. Part 1: NethMap 2019 pg 1 - 166 Part 2: MARAN 2019 pg 1 - 8