Humanitas i retoryka Andrzeja Frycza Modrzewskiego

"Okrągła rocznica urodzin Andrzeja Frycza Modrzewskiego przebiega w Polsce bez nadzwyczajnych oznak zainteresowania jedną z najwybitniejszych postaci kultury polskiej i zarazem jednym z niewielu tej kultury reprezentantów znanych szeroko Europie Zachodniej jeszcze w epoce przedrozbiorowej. Znamienne jest to, iż Modrzewskiego łączy z tymi kilkoma zaledwie polskimi intelektualistami (myślę tu o Janie Dantyszku, o Stanisławie Orzechowskim, o „łacińskim” Janie Kochanowskim, o Szymonie Szymonowie u i o Macieju Kazimierzu Sarbiewskim) to właśnie, iż pisał po łacinie, w dojrzałym, znakomicie funkcjonalnym języku ponadnarodowej, humanistycznej wspólnoty kulturalnej - Respublica litterarum. Jest jeszcze inna cecha jego twórczości, także łącząca Modrzewskiego z wymienionymi wcześniej autorami. To mianowicie humanitas jako przedmiot myśli nadrzędny, scalający i porządkujący tematykę poszczególnych utworów, pisanych zarówno miarą wierszową, jak też i od tej miary wolnych, czyli należących do dziedziny prosa oratio."(...