Działania profilaktyczne podejmowane przez rodzinnych kuratorów sądowych w obszarze zdrowia

Artykuł ma charakter teoretyczno-empiryczny i składa się z trzech części. Pierwsza z nich to teoretyczne rozważania skoncentrowane na problematyce zdrowia w ujęciu interdyscyplinarnym, przyjmującym holistyczną perspektywę funkcjonowania człowieka. Szczególną uwagę zwrócono na znaczenie wartości zdrowia w środowiskach zmarginalizowanych, narażonych na ryzyko wykluczenia społecznego. W drugiej, metodologicznej warstwie opracowania zaprezentowano przyjętą koncepcję i procedurę badawczą. Celem eksploracji była próba diagnozy działań profilaktycznych dotyczących obszaru zdrowia, podejmowanych przez kuratorów sądowych w rodzinach dysfunkcjonalnych objętych nadzorami. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem ankiety, wywiadu i analizy dokumentów. Badania miały charakter ogólnopolski i przeprowadzono je w reprezentatywnej grupie rodzinnych kuratorów zawodowych, społecznych i okręgowych. Część trzecią artykułu stanowi szczegółowa analiza konkretnych działań prewencyjnych podejmowanych przez kuratorów we wspomnianym obszarze. Obejmowały one promowanie zdrowego stylu życia, przypominanie o obowiązku szczepień i badaniach profilaktycznych, kontakt z podmiotami ochrony zdrowia, kierowanie do ośrodków terapii uzależnień. W konkluzji końcowej stwierdzono przeciętne zainteresowanie obszarem zdrowia na tle innych działań podejmowanych przez kuratorów w codziennej pracy. Badani najczęściej wykorzystywali strategię interwencyjną oraz strategię redukcji szkód. Działalność kuratorów zawodowych była bardziej nacechowana profilaktyką w porównaniu do pracy kuratorów społecznych. Najwięcej okazji do wdrażania projektów profilaktycznych mieli kuratorzy pracujący w ośrodkach kuratorskich. Większe przekonanie na temat sensu wykorzystywania zabiegów profilaktycznych w codziennej pracy wyrażały kobiety, z ponadprzeciętnym poczuciem sprawstwa i świadomością wysokiej skuteczności własnej pracy.The article is comprised of three parts and is of a theoretical and empirical nature. The first part includes theoretical considerations focused on the interdisciplinary approach of health-related issues which adopted a holistic perspective of the functioning of human beings. Particular attention was paid to the importance of health in marginalized environments which face the risk of social exclusion. The second, methodological layer of the study presents the adopted concept and the research procedure. The aim of the exploration was to make an attempt to diagnose health-related preventive actions undertaken by court-appointed family guardians in dysfunctional families subject to supervision. In order to do so, the author applied a diagnostic poll method with the use of a questionnaire, interviews and a document analysis. The research was conducted nationwide in a representative group of court-appointed family professional, social and district guardians. The third part of the article is a detailed analysis of specific preventive actions undertaken by courtappointed family guardians in the above mentioned area which included promoting a healthy lifestyle, reminding about the obligation to vaccinate and undergo checkups, maintaining contact with health care instiutions, and sending to addiction treatment centers. In the fi nal conclusion the author stated that in comparison to other actions undertaken by court-appointed family guardians in their daily work, the interest in health was average. The respondents most often took advantage of the intervention strategy or the harm reduction strategy. Professional guardians concentrated more on prevention than social guardians. The guardians working in juvenile detention centers had as many opportunities as possible to implement preventive projects. Women with above-average sense of authorship and awareness of high effecti veness of their own work were more convinced about the sense and purpose of using preventive actions in their daily work