Relación entre la apertura a la experiencia y el envejecimiento exitoso: Verificación del papel mediador del remordimiento

Cilj je ovoga istraživanja bio ispitati povezanost otvorenosti prema iskustvu i uspješnog starenja, te provjeriti moguću posredujuću ulogu životnih žaljenja zbog propuštenih prilika i pogrešnih akcija u tom odnosu. Povećanje udjela starijih osoba u populaciji potaknulo je usmjeravanje istraživačkog interesa na čimbenike koji doprinose dugovječnosti i kvaliteti života u starijoj dobi, a u tom kontekstu raste broj istraživanja koja se bave konceptom uspješnog ili dobrog starenja. Uspješno starenje vrlo je složen konstrukt te još nema konsenzusa u pogledu komponenti koje uključuje i načina njegova mjerenja. Otvorenost prema iskustvu odnosi se na dimenziju ličnosti koja uključuje osjećaj za estetiku, znatiželju, kreativnost i nekonvencionalnost te je za nju kao takvu pretpostavljeno da doprinosi uspješnom starenju. U istraživanju je sudjelovalo 479 osoba u dobi od 60 do 95 godina iz različitih dijelova Hrvatske. Uspješno starenje operacionalizirano je na dva načina: pomoću Skale samoprocjene uspješnog starenja i pomoću kompozitne mjere uspješnog starenja temeljene na komponentama modela Choa, Martina i Poona (2012), a to su subjektivni zdravstveni status, percepcija financijskog stanja i subjektivna dobrobit. Otvorenost je ispitana hrvatskom verzijom (Babarović i Šverko, 2013) supskale otvorenosti prema iskustvu iz upitnika HEXACO-PI-(R) (Ashton i Lee, 2008, 2009), dok su životna žaljenja zbog akcija i zbog propuštenih prilika ispitana svaka s po jednim pitanjem. Rezultati su pokazali da je otvorenost prema iskustvu umjereno visoko povezana s obje primijenjene mjere uspješnog starenja, dok su žaljenja zbog akcija i propuštenih prilika značajno negativno korelirala s mjerama uspješnog starenja. Rezultati provjere posredujuće uloge životnih žaljenja u odnosu između otvorenosti prema iskustvu i uspješnog starenja pokazali su da životna žaljenja zbog pogrešnih akcija nisu medijator u ovom odnosu, dok su se žaljenja zbog propuštenih prilika pokazala značajnim, ali djelomičnim medijatorom. Istraživanje upućuje na važnost koju otvorenost prema iskustvu te manji intenzitet životnih žaljenja mogu imati za starije osobe, olakšavajući im prilagodbu na promjene povezane s procesom starenja.The aim of the research was to explore the relationship between openness to experience and successful aging, and to test potential mediation role of life regrets due to missed opportunities and faulty actions in that relationship. The growth of proportion of older people in the population prompted the research interest for factors that contribute longevity and quality of life in old age, and in that context, the number of studies focused on successful or good ageing has increased. Successful ageing is a very complex construct and the consensus regarding its components and measurement is not yet reached. Openness to experience refers to dimension of personality that includes aesthetic appreciation, inquisitiveness, creativity, and unconventionality, and, as such, it was hypothesized that it could contribute to successful ageing. Four hundred and seventy-nine subjects, 60 to 95 years old, from various regions of Croatia, have participated in the study. Successful ageing was operationalized in two ways: by The Self-Rated Successful Ageing Scale and by a composite measure of successful ageing. This measure is based on the components of the Cho, Martin and Poon\u27s model (2012), i.e. subjective health status, perception of financial situation and subjective well-being. Openness was measured by Croatian version (Babarović & Šverko, 2013) of openness to experience subscale from the HEXACO-PI-(R) personality measure (Ashton & Lee, 2008, 2009), while life regrets of action and inaction were measured by one question each. The results have shown that openness to experience correlated moderately high with both measures of successful ageing, while regrets of action and inaction correlated significantly and negatively with successful ageing measures. The results of testing the mediation role of life regrets in relationship between openness to experience and successful ageing showed that regrets of action were not a mediator in this relationship, while regrets of inaction were a significant, but partial mediator. The study indicates the importance that openness to experience and less intensity of life regrets could have for older people, by facilitating their adaptation to age-related changes.El objetivo de esta investigación fue examinar la relación entre la apertura a la experiencia y el envejecimiento exitoso, tanto como investigar el posible papel mediador del remordimiento por oportunidades perdidas y acciones erróneas. El número de personas mayores cada vez más alto en la población ha estimulado las investigaciones de factores que contribuyen a la longevidad y la calidad de vida en la edad mayor, y en este contexto aumenta el número de investigaciones sobre el concepto del envejecimiento exitoso o bueno. El envejecimiento exitoso es un constructo muy complejo y todavía no hay consenso en cuanto a las componentes que incluye y la manera de su medición. La apertura a la experiencia se refiere a la dimensión de personalidad que incluye la sensibilidad por la estética, curiosidad, creatividad, falta de convencionalismo, y para la que suponemos que contribuye al envejecimiento exitoso. En la investigación participaron 479 personas a la edad de entre 60 y 95 años de diferentes partes de Croacia. El envejecimiento exitoso se ha tratado de dos maneras: a través de la Escala de Autoevaluación del Envejecimiento Exitoso y a través de la medición compositora del envejecimiento exitoso basada en las componentes del modelo de Cho, Martin y Poon (2012), y se trata del estado subjetivo de salud, la percepción del estado económico y el bienestar subjetivo. La apertura se evaluó a través de la versión croata (Babarović y Šverko, 2013) de la Subescala de Apertura a la Experiencia del Cuestionario HEXACO-PI-(R) (Ashton y Lee, 2008, 2009), mientras que los remordimientos por acciones y por oportunidades perdidas se verificaron cada una con una pregunta. Los resultados han demostrado que la apertura a la experiencia tiene una correlación moderadamente alta con las dos medidas del envejecimiento exitoso aplicadas, mientras que los remordimientos por acciones y por oportunidades perdidas tienen una correlación negativa significativa con las medidas del envejecimiento exitoso. Los resultados de la verificación del papel mediador del remordimiento en la relación entre la apertura a la experiencia y el envejecimiento exitoso han demostrado que el remordimiento por las acciones erróneas no es mediador en esta relación, mientras que el remordimiento por las oportunidades perdidas se ha demostrado como un mediador significativo, pero parcial. Esta investigación indica la importancia que la apertura a la experiencia y la intensidad menor del remordimiento pueden tener para las personas mayores, facilitándoles la adaptación a los cambios relacionados con el proceso de envejecimiento